Sa’uta lame dirra Itophiyu biheraawe gaamo Waaliyoota qajeelshaanchimmatenni massaganni keeshshinohu qajeelshaanchu Wubetu Abaatehu; gaamote ledo keeshshanno gede assannosiha ledote kontiraata barrubbate albaanni malaatisinoti qaangannite. Konne lainohunni Itophiyu lekkate kuwaase federeeshiine hattono qajeelshaanchu tenne lamala giddo xawishsha uyitino.
Qajeelshaanchu kontiraatu yanna seeda lainohunni uyno xawishshinni, haaro federeeshiinenniti loosu gumulsiisaano komite Sase qara qara hajubba balaxisiisatenni Sase higge hasaabbinota federeeshiinete borro mini soooreessi kalaa Bahiru Xilahunihu xawisino. Kurino wole gobbuwa rosicho, qajeelshaanchu borreessiisino guma hattono biheraawe gaamo qajeelsaano lainohunni yannate noo dikkote akati aana hasaabbinota qummeessinoonni. Tenne hedo kaima assatenni komite assitino hasaawinni hattono qajeelshaancho hasaawisatenni sumimmete aana iillitinota kulloonni.
Konni garinni qajeelshaanchu Wubetu Abaatehu Wocawaaro 15,2015 M.Dnni Wocawaaro 14,2017 M.D geeshsha lame dirrara aganunni 250 kume birra filaminoha aganu baatooshshe baantannasi gaamo qajeelsanno gede mu’rote aana iillinoonni. Qajeelshaanchu aganu baatooshshinni ledote woloottu afi’ranno horo agarantinoha ikkanna lawishshahono biheraawe gaamora hodhishshu hee’rannonsa yannara qajeelshaanchu ledote baatooshshinni hodhanno gede, qajeelshu hee’rannosi yannarano federeeshiine fulosi baatate sumimmete aana iillitinota xawinsoonni.
Konni ledo amadaminohunni borreessaanchu uyno xawishshinni, Afrikaho biheraawe gaamo qajeelsaano luphiimanna shiimiidi baatooshshe afidhanno gobbuwa hattono Itophiyu Betking pirimiyerliige qajeelsaano dikkote waaga taashshiishatenni qajeelshaanchu baatooshshi korkaatunniha ikkasi ammannoonnita coyi’rino. Ledoteno woloottu gobbuwanni la’nanni woyte qajeelshaanchu maalaatu baatooshshi shiimiidiha ikkasi kulloonniha ikkanna Itophiyaho noo yannate akatinni kayinni luphiimaho yinara dandiinannita huwachishinno.
Qajeelshaanchu biheraawe gaamo ledo keeshshanno yanna giddo faranjootu 2023 Afriku boowera Waaliyootu beeqqitanno gede assatenni hattono muli yannanni harinsanni Chaani heewora sa’ino gaamo konni alba ba’rete afi’noonni woyyaawino guma borreessiissanno gede assate gadacho noosita xawinsoonni.
Ikkollana qajeelshaanchoho gadachote gede worroonni hajubba gumulama hoogguro qajeelshaancho qajeelshaanchimmatenni hoollanni yaa ikkikkinni noo akata kaima assatenni aantete ikkannore murrannita xawishshu aana kayinsoonni. Qaru qajeelshaanchi gobbaanni woloottu qajeelshu gaamo miilla lainohunni baalunku noo basera suffinoha ikkanna; aanteteno deerransa woyyeessate loonsanniha ikkanno. Ogeeyye kalqete deerrinni ikkadimma noonsare ikkitanna woloottu gobbuwa biheraawe gaamo amaalate geeshsha iillitinore ikkansanni aantete derransa lossidhanno gede assinanni.
Qajeelshaanchu Wubetu Abaatehu babbaxxitino gaamonni xa’mo shiqqinosiha ikkirono biheraawe gaamo qajeelshaancho ikkatenni afi’ranno rosichinna horonni kainohunni kontiraata malaatisasi xawisino. Layinki qajeelsaano ledo sufasinnino hagiidhinota xawise, godo’laanono ikkito qajeelsaanote gaamo miilla biheraawe gaamo gede afi’ra noonsa horo afidhanno gede loosannota qummi assino.
Biheraawe gaamo aantino jaaloomu godo’le lainohunni qajeelshaanchu Wubetu uyino xawishshinni ‘’Liibiyu Biheraawe gaamo ledo godo’late qaalu deerrinni sumuu yinummorono ikkikkinni gatino, ikkollana Sudaanete ledo albiidinke Arbenna Sanyo barra assineemmo lame jaaloomu godo’le aana la’inanninke gede koyiseemmo’ne’’ yaatenni coyi’rino. Qajeelshaanchu Wubetu tuqu xaadooshshirano ‘’Sa’uta lame dirra ki’neweelo diqaanfoommo, aantino dirrannino ki’neweelo ikkannokkihura biheraawe gaamo xaabbanno wolqa ikkitinanni gede xa’meemmo, foonqe heedhuro kultinanninke jawaachishshenke; gobbate gede loosu gutunniha ikkasinni ledo loonso, techo geeshsha assitinoonninke irkora galateemmo’’ yaanni coyi’rino.
Kidist Gezaheny
Bakkalcho Wocawaaro 12, 2015 M.D
