Mitte gobba halaalaanchunna gobboomitte ayimma dhaabbattannohu hattenne gobbara noo daga, dagoominna manni dagitte, polotikunna ikonoomete balchoomma gumaati. Kuri balchoomma dirra woxxitenna sannatenni woxxante ilama beronni techo, techonni ga’a woyyaabbino hexxo assite heedhanno gede jawa dhuka ikkite owaattanno.
Baxxinohunni xaa yannara kuri balchoomma mitte dagata xaphoomite wolqa dhaawate widoonni noonsa qeechira jawa illacha uyinanna leellitanno. Kuri balchoomma ha’nura ikkitinota dagasennino sa’e qalqete afansha afidhannonna garunni agarantanno gede dandiissanno faashono leellitanni no.
Itophiyuno duucha daganna dagoomi gobba ikkasennino aleenni duuchu kummanni kiirrannita gobboomu mootimma dhagge nooseta ikkasenni; tini gobba dagasera ga’a woyyaabbino barrubba kalaqate dandiissannoti duucha dagoomitte, poletikunna ikonoomete balchoomma noosete. Kuri balchoomma gobbanke techo geeshsha iillasera qara dhukaati.
Mitte mittenti daganna dagoomma umisannino sa’e wolootu ledo keerunni, baxillunninna mittimmatenni hee’ra dandiissannoti umonsa dandiitinoti, ha’nuranna wo’ma ikkitinoti dagoomitte, poletikittenna ikonoomete balchoomma noonsa. Beronna techo geeshsha umosi lawe hee’ra dandiinohu kuri balchoomma uyitinosi wolqanninna dhukinniiti. Harunsitino yannarano umisi ledo sumuu yee woyyaawino ga’a kalaqa dandaannohu kuri balchoommanni irkisame ikkinota ammannanni.
Dhaggete maxaaffa huwachishshannonna rosiissanno garinni; dagate gede ga’a barra danchu garinni la’’ate baalunkurira albaanni meessi ledo araarama hasiissanno. Konninni kainohunnino umisi ledo giwaminohu (mayimmasi ledo sumuu yinokkihu) woyyaawino ga’a kalaqa didandaanno. Kuri barrubbanni ikkannokkirira wo’naalsha assanni gudanno yannubba busha waaga baatisiisatenni sainore afisiissasira didandiitanno.
Kuri balchoomma manchi beetti giddiidi hasattora hirantinore ikkite; sanunni soorrantanni hadhannore ikkite; ilamate hasattonna mayimma xawisatenni jawa horaameessimma buuxisiisatenni jawa kalaqamu qeecha afi’ransanni woyyaabbino horora hossanno gede assate loosi jawaachinshanniho.
Ninkeno gobbate gede daganna dagoomi dagoomitte, poletikunna ikonoomete balchoomma adhine xawu afansha aate harinsho; mitto widoonni xaa yannara goboomu deerrinni keeru jifo ikkinonkerichira noosi horo jawate. Hakkiinnino sae dhaawa hasiissaanke gobboomu mayimmankera kaimanna jeefo ikkitannota amannanni.
Gobboomu deerrinni hawaadu goofimarchira ayirrinsummohu Buhete ayyaani; Wocawaaro fuleenna ayirrinsummori; gobboomunnihu ledo babbaxxitino daganna dagoomma diru soorronna Masqalu ayyaanna mayimmanke balchoomaati. Kuri balchoommara uyineemmo afanshi mittono ikko wole widoonni gobboomitte mayimmanke dhukinna kaajjilli bueeti.
Dagganno lamalara wocawaaro 25-26 geeshsha ayirrinseemmohu Irreechu ayyaanino luphi yiino dagoomitte balchoomi noosiha; wolootta gobbanke daganna dagoommante balchoomma affidhinonte gede, Irreechuno jawa dagoomitte balchoomma noosiha ikkanna; gobboomu mayimma dhaawo aanano luphi yiino qeechi noosiho. Kuni irreechu ayyaanino, Itophiyunniha ledote albi xawishsha; mittimma gombanni siiwo ikkinotano ammannanni. Irreechu ayyaani hawadinni Wocawaaro, tunsichunni xawaabbunniwa sa’nannita dancha hexxo huwachishino garinni Kaaliiqira galata shiqinshanni, sa’u yannubbara giwantinori sao xa’midhanno; mittimmatenni galaxxinanni ayyaanaati. Kunino gobboomu mannimmate balchoomma lossate ledote wolqa kalaqanno.
Gobboomunnino dagoomitte mittimma kalaqatenni dagate mittima kaajjishate; hattono, gaanco hunate hayyo ikke loosa dandaanno; Oromote dagannino sae wolootu dagoomu bissano mitteenni hanqafe amadannoho. Ayyaanu balchoomma hananfoommo lopho seyoora heedhannosi horo jawate.
Konne hegersatenni Irreechano ikko woloota ayyaanna lainohunni dagoomu giddo dancha hedo kalaqatenni budu balchoomansa mitteenni, poletiku anga nookkiha, keeraancho doogonni ayirrisantanno amanyooti injeessanna konnirano ikkitanno cinco kalaqa hasiissanno.
Wocawaaro 16 ayirrinsannihu damaru ayyaani techo gobba baalate daganna dagooma badikkinni mittimmatenni xawoho ayirrisamannoho. Kuni Masqalu ayyaani UNESCO borreessamanno gede assinohu qaru coyi mittimma kaajjitanno ayyaana reqecci asse leellishannoha ikkasinniiti. Masqalu xawira ataachine giirranni chibbo mittu manchi callu duuninota dikkitino. Baalunku waalchi waalchisinni fulenna fushshaato asse gutunni xawoho chibbo qasanno. Mittimmanna baxillu,guutamanna gutama hakko leeltanno. Dancha ayyaana!!
Bakkalcho Wocawaaro 16, 2017 M.D Hamuse
