Hawalle keere iillishi’ne sokka kisonna agawo tugate malaatisa widoAmeerikunni mitte lamala giddo Jo Bayideni afiinni fultinote.
Wocawaaro mittunni Quxaaxaashira dancha hexxo sokka soyi wote gogu di haa’rinoe Ameeriku pirezidaante Jo baydeni. Gogi’ya adha giwinohu Cancishaanchu HWHT kaa’lanni keeshshino gashshaanchi techo haaruri mayi dayeenna danchare hexxannonke yitanno huluullo galteennaeeti.
Huluullo’ya hattenne calla dikkitino;Eertirunna Itophiyu diru soorro ayyaana mittu agani giddo di adhitannona kisate yore Eertiranna Itophiyaho hawalle haaro diro keere iillishi’ne yii wote huluullama hasiissannonkanni anera shiimare xawinoe. Jo Bayideni kisote sokka soyinota afate kiilaanchunniwa ha’ra di hasiissanno. “Ninke ba’noommohu me”icho hanxishshidhanna macciishshine masaa’la hoongummo warooti” yiino Dagunchu.
Ee; Joe Bayideni lame sase hige qahinke wote masaa’la hasiissanna deammoommo. Hiddaasete kofatto gufisate Gibitste halame halantino ga’labbote amaale mini lame sase hige songo ofolle hasaawenna torbe Hiddaasete kofatto gufissanno gede malino;kaa’lino. IFDR Dagate riqiwaano Amaale Mini HWHT “Cancishaancho gaamooti” yee muro sayisinonna keeraano qansooti aana shede assino diininna cancishaanchi ledo hasaawunni tirre yaanni cancishaano gaamora kaa’lanni nooti albisa Ameeriku gobba aana ammanamooshshu hooganno gede assannohonna Itophiya okkinoho.
Jo Bayideni Itophiyu daga seeda yannara halchitanninna hixamanyitanni keeshshitino dimokiraasaawe doorsha harissu yannara Dr. Abiyi qeeli wote ‘’hawalle tashshi yiihe” yitanno sokka Abiyyira soyinokkihu kisote malaate huwanteemmokkiha laweenna haaru dirira dancha hexxo labbanno kiso sayisi. Isonninni Amaaru afiinnino lede.
Mitte lamala giddo lame afoo coyi’rino Bayideni Dancha hexxosi Quxaaxaashira soyinoti kiso ikkitinota Masqalu ayyaani iillikkinni mitte lamala giddo gashshootu agawo sumiimme malaatise Cancishaanchu HWHT ledo;qansoota lubbotenni hee’reenna giirinohu ledo hasaawunni sumuu yaa hoongiro Itophiyaho Agawo tugate malaatisi.
“Siiwo ittannota hire Siwiila ittannota Hidhino “ yaanno Sidaamu maammaahanni. Shoole diro massage xoqolamihu isi balaxaanchi Donald Traampi Hiddaasete kofatto lainohunni Gibitse Irkise coyi’rino mitte coyi fooliishshonninna kolidda xonasinni Haaru Ameerika Massagannohu Jo Biyideni dooramanno gede magano huuccatenni sa’e Ameeriku giddo heedhanno Itophiyu qansooti Jo Baydeni doortanno gede jawa xiiwo assitinonkanni; ikkollana Jo Baydeni yinoonniwa di hosino. Isonninni baase leelli. Konniraati “Siiwo ittannota hire Siwiila ittannota hidhino“ Maammaashshi adda ikkinohu.
Sai oyimbarra IFDR xaphoomu Ministirchi Dr. Abiy Ahimedihu Kaajjado borrote sokka Jo Bayidenira soyino. Tenne sokka giddono Baydeni mayimma togoonni xawisino. “Duucha yannara dhagge farcidhinohu kayinni Halaale amadde uurritinori ledooti;anino ammaneemmo. Halaalu kayinni Itophiyu dagaha ikkinota yannate gedensaanni anfanniha ikkanno. Haammatu Itophiyunna Afriku manni konni dirinni ati biilloonyeho daakki danchummatenniitinka agadhinohehu; kuni danchummate laooshshi kaimi Afrikunna Ameeriku xaadooshshi A.Kiiro garinni 2021 haaru dirinni haaro laooshshe haa’re daannota ammanatenni; biilloonyu yannara Afriku qansooti wolambinaatinna xaadooshshino gutunni lophatenna ma’latenni ikka noosihuraati. Ikkollana Afriku qansooti 1950 A.K hanaffe kadote gashshoote tiyyidhe gibbe sharrantanni keeshshitino! Hattenne yannanni hanaffe amadde daggino uurrinshansannino ikko albillichono haaru garinni kadote gashshootinni gashshinansara assinanni wo’naalsha giwatenni xaano sharrantanni afantanno” yaatenni Albisa bgobba Pirezidaantera kaajjado sokkanni qorophisiisino bareedaati.
“Itophiyu gedeeri lophitanni no gobbuwa Ameerikunni agadhitannohu gobbuwate giddoyidi hajubbara angase wodhitannokkinna mitu mitu mannootinna gaamo hasatto agarsiisate uurritinota ikkitannokki gedeeti.” Yiino Dr.Abiyi Sokkasinni.
Tenne coyi fooliishshonni huwanteemmo gede ikkiro Ameeriku Itophiyu hasattonna laoooshshi hattono uyitinose basenni dirrisse la’anno gede assannoho.
Duucha yannara la’noommo guminnino ikkiro Ameeriku gashshootinni muddamme sayinsanni gumulo taashshantenninna araarsatenni roore baca kalqete daga hasiisannokkiri giddo tuginonsa. Lawishshaho Liibiya,Sooriya,Iraaqenna Iiraane la’nummoro ameeriku anga noote. Roorenkanni Liibiya la’nummoro Libiyi Pirezidantichi Muwamar Gadaafi dagasi wolaphora loosanna anga worte umisi daganni shiishiishshe qansoota qarraho tugginoti xawoho. Xaano ano noomma’ne yitanno ameeriki Isera injiitanno soqqamaanchonna Cancishaancho TPLF abbite Itophiya hasidhu gede hajajate noose hasatto gumulsate ikkinota Tigirayete dagano huwata hasiissanno.
Hiikko garinnino ikkeenna morkitino mannooti biilloonyi Miliyoonetenni kiirranni daga ayirrinyi aleenni ikkara di dandaanno. Konni daafira Itophiyu daga adhitannokkita Dr abiyi Ameerikaho buuxissanno sokka soyino. Akaakkankenna annuwinke seeda dirrara wo’mante afriku qooxeessira iillinose shollinye haanja baattonke aana culkunni wora’a yee leellanno kuulinni borreessinoonni wolambinaatinsanna haammata gummaamo wolambinaatira kakkayisino afrikira sa’u sanna gedeehu anga lamenta badhe qolle micciirre gashshinannihu miicote gashshooti tenne yannara di ledamanno.
Konne ikkino daafira Ameerikano ikko wolootta hasidhu yannanni ka’anni gobbanke giddoyidi hajora angansa wortannokki gede hoo’la hasiisiro Cancishaancho HWHT horontanni baattote aaninni mucuqqi assine hoola calla doorshaho. Insa giggili hee’reenna xaano Itophiyu keere ikkitanno yaa shooshanqete.
Lamu billawinni ittanno Ameeriki mitte lamala giddo lame afoo coyidhino. Kawaanni dancha hexxo hexxitinoha labbanni;ka’’aanni agawo tuggara feeffattino. Kisonniti hagirru sokka baattote aana ubbino iwicho gede galte hossukkinni reqecci yitino. Ameeriku cancishaancho Alshabaabi gaamoo ledo Sumuu yitu barra, bokoharaminna Hizboollu ledo sumuu yituro Itophiyuno lubbo itinohu HWHT gaamo ledo sumuu yitanno yite agadhito!!!
Yaareed Geetaachew
Bakkalcho Wocawaaro 13, 2014 M.D Hamuse