Jimmu affamanno bunu laalchinni ledote haqqu loosinnino egennaminoho. Jimma qaanganni woyte mitte damattenni suudinse fushshinannihu sase lekka barcimi balaxe qaagamanno. Hattono bunu rakawoote, bunu kurse, foto didhinanni uduunnichonna wolootano haqqunni loonsannire mini giddi seesu uduunne kayinsanni. Haqqu loosi angate ogimma ikkasinni Jimma hige marino wosinchi ogeette anga loossinoha haqqu guma la’’e hidhasi dihuluullissannote.
Jimmu haqqu loosi kaimi sase lekka Abbaajifaari barcima ikkanna; barcimisi kalaqamisinni mitte damattenni fushshinoonni sase lekka barcimaati. kuni barcimi mitte waaddu damattenni suudinse loonsoonniho. Barcimu yannaasinchu uduunnichi woyi maashine kissinokkihonna meessaneetenna angatenni calla loonsoonniha dirra taraawanni dayinoha ikkasi dhagge kultanno. Konni kaiminni hananfoonnihu haqqu loosi xaa yannara Jimmu afamanno qara qara hajubba mereerinni mitto ikkara dandiino.
Haqqu loosi hala’ladunni rosamino jimmu quchumira roore anga wedellu anga tidhitannohunna looso hanaffannohu haqqu loosinniiti yiniro kapho di ikkanno. Hakko qooxeessira haqqi addi addi suude fushshine babbaxxitino owaantera hosanna la’’a barru barrunku loosonsa ikkino Jimmu wedellira haqqu loosi ogimma angansara no yinara dandiinanni. Rooru wedelli haqqu looso shotunni rosatenni umiha loosu doorsha assidhannohuno konni korkaatinniiti.
Tenne lamala seyoote wosinchinkeno batinye Jimmu wedellinte gede haqqu loosira wosincho dikkino. Jimmu quchumira ilame lophasinni qooxeessaho haqqu looso la’’anni lophino; la’’atenni sainohunni giddoyidi hasattonna ogimmate aamantino ayimma noosiha ikkasinni; haqqu aana buxuqqamanno.
“Haqqu loosi angate ogimmaati” yaannohu wosinchinke; haqqunni addi addi suude afi’rino uduunne loosanno. Shiimaadda lawanno mini giddi seesu uduunninni ledote jajjabba Qumsaaxine, daallasa, barcimanna xarapheezza, saanqanna maskoote, barcimanna wolootano loosanno. Xaphoomunni haqqunni loonsanniha hiikkonne looso loosatenni afamannohu ogeessu wosinchinke wedellichu Muluqen Wondimmu yaamamanno.
Jimmaho ilame lophinohu wedellichu Muluqeni uminna layinki dirimi rososi hakkonni ilamino quchumira rosino. Jawiidi rososino Jimmu Yuniversitera harunse umi digresi gashshootunna muuziqu rosu golinni adhino.
Rosu woyyaabbino ogimma afi’nanniha ikkasi ammanannohu wedellichu Muluqeni; loosanno haqqu loosira dhuka ikkinosita coi’ranno. “Baxxinohunni ogimma mannu umonsa hasi’re afi’ranno doogooti” yaanno. Jawiidi rosi gedensaanni umosi angate ogimma loosi giddo afi’rinota coyi’rannohu wedellichu Muluqeni; rosu gedensaanni haqqu looso hanafinotanna dandoosi horonsi’re babbaxxinoha seesu udunne loosa hanafinota hasaawinonke.
Isi yaatto garinni; jawiidi rosi gedensaanni qaxarame loosate hasatto dinosi; roorenkanni giddosi galtinota haqqu loosi ogimma fushshate sharro assino. Sharrosinnino egennosinna giddoyidi hasattosi calla kaima assi’ratenni maatesi hoowe giddoonni haqqe gamba asse kalaqote looso loosa hanafanno. Shiimaaddaho yinanni uduunninni hanafe jajjabba haqqunni loonsanni mini uduunni geeshsa loosate yanna diadhinosi. korkaatuno; “hiikku manchino cee’ma hoogiro Jimmaho ilame lophino wedellichi haqqu loosira wosincho di ikkanno. hasatto noosi baali haqqu loosi ogeessa ikkanno. Konni daafira Jimmaho ijaaru hala’le hee’ra hoogasi wole korkaataati” yaanno.
Jimmaho hasi’nanni geeshshi ijaari hoogasinni batinyu wedelli haqqu looso mittu doorshi gede adhe loosanno yaannohu wedellichu Muluqeni; isi konni loosi giddora e’’ino hedeweelchono kawiinni baxxitinokkita coyi’ranno. Konninnino haqqunni loosantinori angate ogimma Jimmu giddo leeltanno. Hiittoo maashine horonsidhukkinni haqqa butukisse angansanni calla loossano mini giddi seesu uduunni mereerinni Qorke lendanna babbaxxitino saadate misile, bunu kurse, rakawoote, foto wodhinanni uduunnichi, barcimunna wolootuno afantanno.
Quchumu giddo leeltanno haqqu loossa mereerinni baalanka haqqu looso yinanni garinni loosannohu wedellichu Muluqeni; haqqaho yinoonni baali angasi e’’iro waaga afi’ranno. Illete biifado seesu uduunne hattono mini giddI uduunne loosanno. Xaphoomunni haqqu aana buxuqqamanno yiniro kapho di ikkanno. Amasinna annisi hoowe giddoonni callichisi mite yee hanafinohu haqqu loosi techo quchumu giddo no yinoonni haqqu loosaasine qotira uurrisinosi.
Anjesinni hanafe haqqu looso loonsanna la’’anni lophinohu wedellichu Muluqeni; ogimma rosate lowontanni dimitii’mino. Shotunni loossannoriwa soqqamanninna kaa’laancimmatenni loosanniiti ogimma rosinohu. Ikkeennano ogimmate rumuxxino baxillenna luphiima kakka’’ooshshe boworsi’rinohu konni korkaatinniiti. Konni kaiminni loosu giddora e’’atenni haqqu looso loosanni dikko fushshanno.
Jimmaho noohu haqqu loosi illacha tungoommero xaa yannara aanni afamanno horonni roore wedellaho loosu kaayyo kalaqonni lowo kaa’lo assara dandaannoho yaannohu wedellichu Muluqeni; haammatu wedelli heeshshonsa soorridhinohanna woyyeessidhinoha ikkirono konni aleenni afamanno gede mootimma illacha tugguro dancha ikkinota xawisanni; dikkote mittoo’ma kalanqeenna loosu hala’lanno gede mootimma lendanna baalunku halamme hasi’rannoho. Haammatu wedelli ogimma shotunni rosate dandiitannotanna mereerimu kaimu womaashshinni loosa dandiitanno loosooti.
haqqu loosi Jimmaho shotunni hananfanni looso ikkasinni jawa sharro ledanturo gummaamo assannoho. Wedellichu Muluqeni wo’naalshino konninni baxxinoha di ikkino. Hashsha barra yiikkinni loosasinni gummaamo ikkara dandiino. Togo yinanni woyte xa laashshanno laalchi mereerinni rakawoote babbaxxino suudinna bikkinni hala’ladunni loose Addis Ababa lendanna qoqqowu quchummara soyaanno. Laashshate dhukasinna dikkote hasatto taashshatenni hajajo aFidhuro hashshano loosanni seyoote widira hordoofanni afamanno wedellichaati.
Loosoho noosita giddoyidi hasattonna kakkaooshshe kaima assatenni callichisi maatesi hoowe giddoonni haqqu looso hanafe techo 24 wedellira uurrinshu loosu kaayyo kalaqino. 24 nni ledote loosu hajajo lexxituro yannate geeshshi loosu kaayyo kalaqanni loosanno. Loosu base lainohunni lamu loosu dargi noosiha ikkanna umi dargi shiimaaddanna manaaddatenni tantaname quchumu gashshootinni afi’rino; layinkihu kayinni kirunni adhe loosannoho. Umihu loosu dargi jajjabba mini uduunne loonsannihwa ikkanna layinkihu kayinni shiimaadda mini uduunne yaano; rakawoote, bunu kurse, foto didhinanni uduunnichonna wolootta seesu uduunne suuqete worre hira dandiinannire loonsanniwaati.
Loosanno uduunni kalaqino hajamaano widoonni qoqqowu quchummaranna Addis Ababaho tuqisannota kayisannohu wedellichu Muluqeni; baxxinohunni daallasa Jimmu daga hala’ladunni hidhitannotanna Addis Ababa soyaannota coyi’ranno. Quchumu giddo afantanno hirranni suuqqanna qoqqowu hajamaanonni ledote dagoomittete qoollara yaano Tiktokete, Feesbuuketenna MM Furniture yaanno telegraamete qooli aana laalchosi egensiisanninna hiranni afamanno.
laalchisira hasiisannohu buru uduunni qarunni haqqaho. Kuni haqqino Jimmaho hala’ladunni afamannoha ikkanna Waaddu haqqaati. Haqqu loossa hala’ladunni Waaddu haqqe horonsiratenni loonsannire ikkitanna haqqunni ledote hasiishshu garinni MDF, Laamineete, Kombef Ayjitinna wolootano hiikkunni haqqu mine afamannoha bura uduunne horonsi’ranno. Handaaraho budu uduunni qarri dino; ikkollana dikkote mittoo’ma hoogasenni laashshaano laashshate dandiitanno bikkinni ikkikkinni dikko hasidhanno bikkinni calla laashshitanni afantannota xawisatenni dikkote mittoo’ma hoogase mitto qarraati yaanno.
Sa’u 15 dirrara haqqu loosi giddo sayisinohu wedellichu Muluqenui; haqqu loosi mitto angate ogimma guma ikkinota xawisanno. Jimmaho haqqunni loonsanniri biifadda loossa nootanna kuri biifadda loossa kayinni fushshe horonsiratenna egensiisate loossa diloosantino. konni daafira mootimma handaaraho illacha uyite la’uro xa kalaqantanni afantanno loosu kaayyonni roore batinye kiiro noonsa qansootira loosu kaayyo kalaqantara dandiitannota xawisino. Loosu kaayyonni ledote laalchu biifadonna kaajjado ikkasinni gobbayidinni e’’anno haqqa riqiwe gobbayidi soorro gatisa dandiinanni handaar aikkinota huwachishanno.
Dagoomittete yawo fulate widoonni; wedellichu Muluqeni qooxeessaho afantanno wedellira ogimmate qajeelsha aatenni loosu giddora e’anno gede kaa’lanno. Baxxinohunni mootimmate widoonni babbaxxitino olluubbanni tantanante martanno wedellira 6 agani qajeelsha aatenni haqqu loosi ogimma adhite fultanno gede assanno. Mitte hige 5 -10 geeshsha ikkitanno wedella qajeelsatenni tajete woraqata adhino. Xaa yannara 5 seenne wedella woradunni haa’re qajeelsanni afamanno.
Aantete haqqu loososi halashshatenna yannaasincho assate mixo noosita kayisannohu wedellichu Muluqeni; baxxinohunni deerrasi agadhino garinni laashshatenna loossa hala’ladunni leellishate dandiisaannoha jawa haqqu loosi mereersha fanate mixo noosi. Konnirano yannaasincho maashinna looso shotissannohura maashinna horonsirate hasiissannota balaxote qixxaawo assanni afamannota kulinonke.
Hiikku loosino manchi hasi’renna giddoyidi kakkaooshshinni loosa dandiiro gummaa’ma dandiinannita amaalannohu wedellichu Muluqeni; baxxinohunni Jimmu wedelli shotunni ronsannitanna baalunku xullora afantannota haqqu loosi ogimma adhite loosa dandiitannota coyi’ranno. konnirano quchumu gashshooti handaaraho illacha aa hasiissannota ammananno. Xaa yannara haqqu loosi batinye wedella amadinoha ikkasinni roore loosate mootimmate illachi hasiisanno yiino.
Qiddist Gezzaheny
Bakkalcho Woxawaajje 2, 2016 M.D
