Addis Ababa:- Lophitino gobbuwa lophate aana noo gobbuwa hedote giddo worino taalashsho fayinaansete amanyoote diriirsa hasiissannonsata tenne lamala giddo harinsanni hee`noonni shoolki fayinaanse latishshaho balaxote songo aana xawinsi.
Awuropu kiironni ella aganninni 2025 Ispeenete harinsanni shoolki halantino mootimmuwa kalqoomu fayinaansete konforaanse ajanda gamba assinanni songo tenne lamala giddo Addis Ababaho harisa hananfoonni.
Songote aana hasaawa assinohu IFDR Woxu ministirchi kalaa Ahimed Shide; kalqoomu fayinaansete uurrinsha lophate aana noo gobbuwa hedote giddo worino taalashsho fayinaansete amanyoote diriirsa noonsata xawisatenni; xaa yannara mannunni loosantinonna kalaqamu dano korkaatinni geinokki fayinaansete amanyooti giddo afantanno yiino. Kalaa Ahimedi xawishshi garinni; Itophiyu gedeeri lophitanni noo gobbuwa poletiku qarrinni, kovid-19, diilallote gadi soorronni, kalqete gobbuwanni taalashsho ikkinokki fayinaansete amanyootinna wolootta babbaxxitino korkaattanni fayinaansete amanyootinsa danote giddo uwino.
Ikkinohura, taalashsho fayinaansete amanyoote gumula hasiissanno; konnirano haruudde fayinaansete kalaqote hedubba burqisa, hallanyu handaara kakkayisatenni qarrubba tira hasiissannota coyi`rinohu kalaa Ahimedi; konnira qole kalqoomu fayinaansete uurrinshuwa lophitanni noo gobbuwa hedote giddo wortinota loosu hayyo diriirsa noonsata xawisino.
Itophiyu budunna dhaggete dureette ikkitinota buuxisinohu Woxu ministirchi; xintu latishshi halashshonni, buxima ajishate, rosu, fayyimmatenna wolootta qara qara latishshu timo aana jawaachishshanno gumma borreessiissanni noota coyi`rino.
Diru dirunni miliyoonetenni kiirranniti Itophiyu daga beeqqitanni afantannohu haanju harumi amuraati gibirinnu handaara kaajjishatenni, loosu kaayyo kalaqatenni, injaanno diilallote akati hee`ranno gede assatenni umisi qeecha fulanni afamannono yiino.
Awuropu diru kiironni 2015 Itophiyu sayikki kalqoomu fayinaansete latishshi konforaanse qixxaawo danchu garinni dukkissinota qaagiisse; konforaansete beeqqaano hedonsa fushshatenninna techo jawaatatenni woyyino ga`a kalaqa noonsata kaysino.
Barete fanote hasaawi aana viidiyotenni hasaawa assinohu Halantino mootimmuwa uurrinsha qaru borreessaanchi Antooniyo Gutereezi isi widoonni; kalqe luphiima fayinaansete qarri aana nootanna kalqete aana jio poletiku badooshshi aana safantino taalashsho ikkitinokkiti fayinaansete du`namme kalaqantinota coyi`rino.
Bainoha kalqoomu fayinaansete amanyoote biddi assate lophitinnonna dureeyye ikkitino gobbuwanni baca agarranni yiinohu borreessaanchu; aantete assinanniti kalqoomu fayinaansete songo konne sarraaqaminoha fayinaansete amanyoote taashshitanno yee ammanannota xawisino.
Ajanda gamba assate gumullanni hee`noonni barenni haammata malu hedubba agarantannota xawisinohu qaru borreessaanchi; Ispeenete harinsanniti kalqoomu songo daddalonna Investimente kaajjishatenni lifixino fayinaansete amanyoote diriirsate luphi yitino kaa`lo heedhannose yiino.
Hattono sayikki kalqoomu fayinaanse latishshu konforaanse aana kaajjitino murote hedonna 2030 sufote latishshi timo gumaamimmara loosu millimillo hee`ra hasiissannotano qummeessino.
Abbebech Maatewoos
Bakkalcho Maaja 18, 2016 M.D
