Anfinte gede yanna rosu jeefishshi yannaati. Rosaano kifiletenni kifile reekkantanno, qoqqowunna gobboomu fonqolo fonqolantannotenna kolleejuwatenna Yuniversituwara rossanni keeshshitinori deerri deerrinsa garinni maassantanno yannaati. Tayxe rosu dirinnino sa’u lamalanni hanaffe gobbankeri babbaxxitino Yuniversituwa rosaanonsa maassiissanni afantannoti addaho. Tayxe maassono duucha daa’’atisiissanninke afantanno. Amanna beettu/tto, annunna beettu/tto, lakkuwu, roduuwu, hattono rosate injoo hooltannoti bisu xe’ne noonsari maassantanni maala’lissunketi lamalate giddo Yuniversituwate maassamaano aana daa’’antoommo ikkitooti.
Tenne lamala seyoote amadonkeno aleenni xawinsummo ikkitonni mereerinni mittete aana illachishshanno. Kunino bisu xe’ne hedinowa iillatenni hooltusikkinni akkimale mitiimma giddoonni sa’’e rose, jawiidi rosu uurrinshanni maassamara dandiino wedellichi ledo keeshsho assinoommo. Konne wedellicha miteekkitine dagoomittete qoollara doyissinanna dhaggesinna dayino gara borrotenni shiqinsheenna nabbabbinoonniha ikkara dandaanno. Ninkeno woloottu haammatu wedelliranna baxxinohunni bisu xe’ne noonsa dagoomu bissara rosicho ikkanno yine hedatenni hattono aantanno ilama nabbabbanno gede dhaggete borreessine amadatenna nabbawaanonkera iillishate banxoommo.
Wedellichu Bellete Butuna yaamamanno. Ilame lophinohu Sidaamu qoqqowi Arbegooni woradi giddooti. Umi diriminni hanafe layinki diriminna qixxaawote rosi geeshsha hakkonni ilamino woradira afantanno rosi minnara rosino. Anteteno Hawaasi Yuniversite karsame gashshootu rosu golinni (Management) maassamino. Wedellichu Bellexe anjesinni hanafe lame lekkasinni uurre qaafa didandaanno. Konni korkaatinni lamenta angasi lekkano angano assi’re horonsiranno. Mannimmate xe’ne heedheenna hodhinenna gooddi’ne rosa ayirritannota ikkiturono wedellichu Bellexe kayinni bisu xe’nesi cincatenna jawaantetenni qeele hedinowa iillinota Bakkalcho Gaazeexi ledo assino hasaawinni xawisinonke.
Iltinosi ama mulesi hooga bisu xe’ne aana ledante anje heeshshosi ayirritannota assiturono bisu xe’ne maganu hanqi woyi rumote gede asse la’’anno dagoomi giddo ilamme ronse gumaho iilla agurreenna hexxotenni hee’rate dandaa umisenni jawa coye ikkase lede kulanno.
Wedellichu Bellexe dirisi rosoho iilli woyte darawosi rosu mine hadhanna la’’anni “Anino darawo’ya gede rosu mine mayi harolla” yaanni halcha diagurino. Ikkollana bisu xe’ne , rosu mini qaaxeessaho hooga, doogote ba’ne, hodhishshu hoongi, dagoomu bisu xe’ne noonsari aana noohu so’rino laooshshi, iltino ama mule hooga, waa waasa aannohu hooga tini baala Bellexe doyissite amaddino hekkooti. Ikkollana Bellexe tenne baala hekko sharramate wodanisi kaajjadoho; mudhe ka’’inno. Didandeemmo yitanno hedo soodotenni wodanisi giddonni fushshe hune hedosi guma gansiisate ka’’ino. Konninnino qaensanni 5k.m xeertiranno shurro umi dirimi rosi mine e’’e mite yee fidala kiirate mudhanno.
Mudhe calla digatino; hedino garinni mite yee roso hanafi woyte “Hiikka iillattoraati konni sabbinni angate bodhitanni waadamattohu? sammi yite mine digoxatto?” yitannoti qooxeessu manni hexxo murisiissanno hedo ragu ragunkunni ollolantusirono isi kayinni tenne gariweelo hedora macca uyikkinni rososi mitte kifilenni hanafe rosasi sifinota qaaganno.
Wedellichu Bellexe Mitte kifile rososi calla lowo qarri giddoonni ilamino qooxeessira afamanno Shuro umi dirimi rosi mine rose woyyaawino roso afi’rate aantete noo kifile Arbegooni woradi gashshooti ofollo ikkino Yayye quchuma 14km hodhe 2-8 kifile geeshsha Qunnicha yinanni umi dirimi rosi mine, 9-12 kifile geeshsha kayinni Arbegooni jawiidi layinki dirimi rosi mine rosino. Arbegooni quchumi qoqqowoho safantino albisaano quchumma giddonni mitto ikkirono bisu xe’ne noonsarira kayinni injoo dinosi; safote latishshi taale diwo’minoho; qorru, xeenunna sabbu rosaminoho. Konninnino Bellexe heeshshosi quchuma assi’rirono xaano qarrisi erotenni lexxino.
Hodhe rosanno rosi mini Garambi ilaali qooxeessira afamanno Arbegooni woradinni xeertidhe afantanno rosi minnanni mitto ikkasi kayisannohu techoonkehu seyoote amado wosinchi wedellichu Bellexe; qooxeessunnihu diilallote akati sidaamu qoqqowinni alichaame diilallote akati noonsa qarqartonni qarunni kullanniha ikkasinni lowo geeshsha xeenu, baattote ofollono ilaalaame ikkasenni bisu xe’ne noosi manchira agurreenna wo’ma lekka afi’rinohura nafa mitiinsanno. Ikkirono kalaqamu abbinosi mitiimmara anga uyikkinni seeda doogo hodhanni rosinota dimaaxino.
Hasaawu mereero sayisino shettonni mitte lawishshu gede kayisanni; guto 11:00 nni mininni fule 3 nna 4 sa’’ate angasinni hodhe soodhunni 2 sa’’aatenni rosu mine iillannota kulinonke. Konni garinni rosu mine hodhanno yannara hedino illachinni badhera qolannosiri batinyuri xaadinosita hasaawinonke. lawishshaho; “barrunni mitto barra konni garinni rosu mine ha’ranni doogo buusa fulate wo’naalanna waayi adhe ha’reennae mannunna maganu wolqanni gatoommo” yaatenni sayisino doogonni mitte xuruure hasaawinonke.
Woluno mannu fulikkinni balaxe hashshimma fulanno; korkaatuno buusu noowa iilliro duhe buusa fushshannosi gede sa’’anno manna afi’rate injaannosi gede ikkinota coyi’ranno.
Yayye quchumira roso hanafi yannara lamu diri geeshsha mulla anganni bodhanni rosino. umi yannara angasira silippere wodhinohu sase kifile rosaanchi hee’re ikkinota dhaggesi kultanno. Yayye quchumi sabbinna care kuatte wodhine nafa digantannite. Bellexe mulla anganni bodhantenni silippere wodhasi caretenna shiimunni gatissusiro ikkinnina sufote mala di ikkinosi.Konni garinni Lamala kifile iilli woyte angasira woyyaawino kuatte wodha hanafino.
Wedellichu Bellexe rosoho noosi hasattonna mannunniwa aanannoha ikkasi ofolline ha’nanni wolchere afi’ranno gede waalcho ikkitinosi. Kunino mittu Yayye quchumi teesaanchi ofolline ha’nanniw olchere hire aannosi. Bellexe ofolline ha’nanni wilchere afi’rirono qooxeessu diilallote akati, xeenunna sabbu ha’rate injoo hoolinosi daafira wilchere agure albisi gede bodhanni rosasi sufinota xawisanno.
Konni garinni rose 12 kifile jeefisihu gedensaanni 2012 m.d Hawaasi Yuniversitera hashshi rosu yannanni e’’e gashshootu rosu golinni umi digre roso hanafanno. Sa’u Onte dirrara heeshshosi Hawaasi Yuniversitera assi’re sagaletenna daallasu owaante Yuniversitetenni afi’ranni rose jeefisara dandiino.
Wedellichu Bellexe rosu mine hodha jaallasinni balaxe fulanno daafira xeenunna qiidu aanasi dirranno. Utu, carenna sabbu lekkate gede horonsi’ranno anguwasi akkilamu garinni gawajjitino. Dagoomuwinni iillitannosi xiiwo, mallaadonna hexxo mursiisanno hasaawi hattonni yaachishshinosi. Ikkollana bisu xe’nesi aana kuni baaluri lexxe anje ajuujasi gumulatenni dihooltinosi.
Hedinowa iillate umihunni maganu kaa’lo ikkinosita coyi’ranno. Layinkihunni assanno sharronna xaadannosi qarrinni qeelama hoogasi hedinowa iillate qara qeecha amaddannota kulannonkehu wedellichu Bellexe, Hawaasi Yuniversite, Sidaamu qoqqowi meentu, qaaqquullunna wedellu biironna babbaxxitinori kaa’laano bissa qotisira noota coyi’ranno.
Albillitte ajuujasi xawisanni; maganoho soqqamanna dagoomasi qajeelino rsinni owaata qara heeshshosi illacha ikkitinota hasaawinonke.
Ninkeno bisu xe’ne noonsari wo’ma mannimma afi’rinohunni taalo rosa, loosanna wo’mankare hasidhinore gumula dandiitannota ammanne dagoomu giddo nooha so’rino laooshshe soorrate ragi raginkenni qeechanke fulanna bisu xe’ne noonsare hasiisannorinni kaa’linenna irkinse xawo fushsha hasiissannota qaagiissinanni borronke kowiicho jeefinseemmo.
Qiddist Gezzaheny
Bakkalcho Maaja 4, 2016 M.D
