Wedellichu Abebawu Demisse yaamamanno. Suuwosi waammoonnihu Gedeote Zoone Dillu quchumira ikkirono anjenni hanafe lophosi kayinni Hawaasaati. Umi diriminni hanafe rososi Hawaasi quchumira afantanno rosi minnara rosinoha ikkanna addi addi korkaatinni darawosi gede jawiidi rosu uurrinsha karsamara didandiino. Anjesinni hanafe Hawaasi garbi qooxeessira maatesi saada allaalanni lophasinni mini saadara baxxino baxilli noosita kayisanno.
Wedellichu Abebawu rosu deerrinni tekniketenna ogimmate kolleeje e’’e qajeelinoha ikkirono hakkiinni sa’’e xiiwe diha’rino; konninnino iso labbanno jaallasi ledo qachu giddo seeda yanna loosiweelo ofollatenna maatensawinni gadachishshe woxe adhitanni barransa sayissannota kulanno. Barrunni mitto barra kayinni heeshshosi soorranno coyi kalaqamanno. Kunino isi hee’ranno qooxeessira wedellu maamarunni tantanante qajeelsha adhite looso kalaqa dandiitannota rosiissanna macciishshanno. Tenne yannara wedellichu Abebawu yanna hunikkinni jaallasi gamba asse borreessanno. Konninnino maamarunni gaamante qajeelsha afidhu. Konninnino anjesinni hanafe baxannoha saadate ce’’atto looso hanafate mudhanno.
2015 M.D gamba assino jaallasi ledo ikkatenni maamara uurrisse maatensawinni 500 kume birra adhite xa’midhino garinni mootimma base qixxeessiteennansa 4 saada hidhite saada ce’’a hanaffinota kayisanno. Hidhitinota shoolenta saada amadooshshe seekkite mitte mittenta 200 nni 250 kumi birri geeshsha shoole saada hirte sette saada hidhitinotanna yanna yannatenni saadate kiiro lexxitanni hadhinota wedellichu Abebawu hasaawinonke. Aanteteno lame saada hirte shoole saada hidhitanni konni garinni loosonsa kaajjishshe suffino.Togoonni mitto agana wo’mitinokki yanna giddo 50 kumi ale tirfe afidhara dandiitinota dimaaxino.
“Saadate ce’’atto hananfummonkunni harancho yanna giddo lowo geeshsha horaameeyye ikka dandiinoommo” yaannohu wedellichu Abebawu; bero loosu noonkekkiri techo loosu manna ikkine uminkennino sa’ne wolootaho ganteemmore ikka dandiinoommo yaanno. Konni garinni hanaffino saadate ce’’atto looso halashshite xaa yannara Hawaasi quchumira afamanno “Faarees adote saada ce’’atto maamara” uurrisidhino.
Maamaru safaanchinna loosu harisaanchi wedellichu Abebawu Demissehu loosu giddora e’’ansara albaanni noonsa yanna qaaganni; maamaru giddo noo miilla baalunku bero maatenke qarrinseemmorenna qachu manna yaachinsheemmoreeti; techo kayinni uminkenni sa’ne dagoomaho kaa’lanno looso loonsanni he’noommo; maatenkeno irkisa dandiinoommo yaanno. Ninke be’ro afammoommo akkimalu darginni fulle techo wolootaho dancha lawishsha ikka dandiinoommo yaanno.
“Baalunku manni hasattosi harunsironna loososi baxe loosannoha ikkirooti loosisinni gummaamo ikkara dandaannohu” yitanno ammana noosihu techoonkehu seyoote amado wosinchi wedellichu Abebawu; kayinnilla looso’yaati yine amandoonnirichira, yannanna wolqa hosiinsoonnirichira dandaami bikkinni illacha tunge sharrama hasiissanno; hakkunni gedensaanniiti daafuru guma la’’a dandiinannihu yaatenni umisi rosichinni ka’’e hedosi woranno. Konni daafira mitto coye hananfeemmo woyte hakkonne coye garunni massaganna yawo adha hasiissanno yaanno. Hiikkunni loosira yawo fula hoongiro badhera gata kalaqantanno.
Mittu mittunku coyira kaimu hundinni ikkinota afa hoogankenni jawurichinni ka’’ate hasi’nanni umbeemmo yaannohu wedellichu Abebawu; yanniweelo gotti yaa digaraho. Seyoosi lowo geeshsha ajino coyinni hanafino manchi jawa deerra iillirono bero isi kainowa afino daafira worosiinni noore ayirrisanno. Jawurinni kainohu kayinni tenne doogo sainokkihura heeshshi yite loossannorira ayirrinyu dihee`rannosi; konni daafira hanafonke shiima ikkiturono ga’a iillineemmowa hedatenni ammanamatenni jawaata hasiissanno. Heeshshonkenni togoo coye rosiisira hasiissannonke yaatenni hedosi woranno.
“Dagoomu ledo hee’rannonkehu danchu xaadooshshi wolootaho qooxeessinkera heedhannorira uyineemmo ayirrinyinna coyi’neemmo garinni bikkamanno. Togo yaa coyi’neemmo gari coommadonna woleho injaannoha ikkiro hasammeemmore ikkineemmo” yaanno. Togoo akatooma uddi’rate kayinni hoshsho jawiidi qeecha amaddanno yaannohu wedellichu Abebawu; duucha woyte wedellu akkimale basera hossanna la’nanni; bushu amalira reqecceessitanno basera hossannanna amaleho aamanteenna la’nanni. Dagoomuno ikko maateno dadillitanno gedenna jaalla xooqqannonke gede assannorichi mereerinni mitte hoshshonkeeti.
Anfinte gede hoshsho seekkuro qooxeessu mannino ikko maate hattono jaalla hasidhannonke, hoshsho bushshuro kayinni baalunku xooqannore ikkineemmo; konni daafira wedellu hoshshonsa bushawa assanna amalu giddo umonsa maaxa dihasiissannonsa. Lawishshaho; teennu wo’manka woyte ishinu giddonna bushu fooli noowa baxanno daafira mannunniwa noosi laooshshi didanchaho, mannu xeertisi’rate wo’naalanna la’nanni. Diishsho kayinni su’naannore hassanno, malabbanno, busha foole woyi ishine dibaxxanno; konninnino mannu oosora sagale qixxeessitanno. Ninke hoshshono wolu manni la’’annohu konni garinniiti. Hoshshonke dancha basera ikkituro uminkenni sa’ne maatenkera, dagoominkeranna gobbankera ganteemmore ikkineemmo; seyoonkeno hakko bikkinni ikkitanno yaate.
Wedellichu Abebawu maamarinsa ledo amadisiise kayisanni; maamarinsa onte miilla amadinoha ikkanna ontunku miilla looso batisse baxxannore, bilchaatanna amaddino loosira aamantino wedellaati. Qoleno mimmitonke balaxisiinseemmorenna ayirrisamatenni loonseemmo miillaati. Korkaatuno bero loosu noonkekki yannara baxamme sa’noommo; loosu noonkekki yannara mimmito hanse, mixo fushshi’noommo; techo kayinni maganu kaa’leenna mixonke gumullanni hee’noommo. Konni daafira mimmito kaa’lineemmo, hedo soorri’neemmo, baxammeemmo. Konninnino hagiirraammaho. “Mito coye wo’naallikkinni waajjine agurantenni wo’naale hooga umisenni mitte seyooti” yaannohu wedellichu Abebawu; waajjine wo’naallikkinni agura hattenne kaayyo woleho sayinse aate gedeeti; kaayyonke, buddeenanke, seyoonke woleho sayinse uyinammonkunni uminke dhukinni wo’naallummoro horonsiraano ikkinnina umbeemmore di ikkineemmo yaanno. Togo ikkankunni magano balaxisiisi’ne yawo adhine sharrammiha ikkiro yannate hajo ikkara dandaanno ikkinnina dancha hexxo albankeenni heedhanno.
Loosinsa saadate ce’’atto ikkasinni halashshinanni basenna saadate sagale shiqisho ikkadu garinni hasiissannota kayisannohu wedellichu Abebawu; xaa yannara saada hidhate aleenni saadate sagale hidha ayirritannota coyi’ranno. Mite yannara saadate sagale hajo hexxo mursiissanno yanna heedhanno; ikkirono loosonkeeti yine amandoommo geeshsha hee’ranno doorsha baalanka horonsirate wo’naalleemmo. Kunino umihunni hayisso garafotenni hidhineemmo. Mitte hinge lamenna sase kaameela saadate sagale eessineemmo; hattono cide lendanna gidu fiqaaqanna addi addi mu’rote sagalla hidhineemmo.
Aantete mootimma kaa’litankera hasi’neemmori basete ruukko noonke daafira saadate ce’’atto qolte hala’lado base hasidhanno daafira base uyitankera hasi’neemmo yaanni xa’mo shiqishanno.
Wedellichu Abebawu albillitte ajuujansa xawisanni; umihunni loosinkenni wo’manta gobbate kifilla iillate hendeemmo. Konni gobbaanni loosunni calla ikkikkinni laooshshunnino gobbanke wedella baqqi assineemmore ikka hasi’neemmo. Manchu beetti woxe amadino daafira calla umosi soorrara didandaanno; angasi noo woxe garunni loosu aana hosiisanno egenno heedhasira hasiisanno. Hattono adote laalchinni xiiwo kalaqa hasi’neemmo. Dagoomu ninke laalcho garunni horonsi’ranno gede dagoomunniwa iillate, mootimmate aana noota loosu kaayyo kalaqate xiiwo shotisate, wedellaho loosu kaayyo kalaqatenna dancha lawishsha ikkate hasi’neemmo.
Xaa yannara womaashshu dhukinsa 2.5 miliyoonenni 3 miliyoone geeshsha iillannota hasaawinonkehu wedellichu Abebawu hundansaanni 6 mannira loosu kaayyo kalaqqinota hasaawinonke.
Jeefoteno wedellaho sokkasi sayisanni; wedellu heeshshi yite loosa dandaa noonsa. Tunsote giddo ilama ninke soro di ikkitino; tunsotenni fullikkinni reyaa kayinni ninke sorooti” yaannohu wedellichu Abebawu; tunsicho xawaabbu widira soorrine, buxima jirote soorrine sa’’a noonke. Woxe amande jirote widira soorrine oosichinkera jiro ragisiinseeti sa’’a noonkehu. Ninke mannu ooso kalanqammora, gashshinammora, massangammora kalaqammoommo kalaqamaati; konni daafira loosu aana noonke laooshshi soorrama heeshshi yine loosate bude kalaqi’ra, hoshshonkenna akatinke woloota rosiisannohanna lawishsha ikka noosi yitanno sokka sayisino.
Qiddist Gezzaheny
Bakkalcho Ella 6, 2016 M.D
