Addis Ababa:-Itophiyu daga wolabinatinsaranna gobbansa ayirrinyira murcidhe ka`anno gede mootimma woshshatto assitu. Olu cancishaanchu Juntu badheenni ofolte gobbanke diigatenna Itophiyu ayimma tunso assitara ka`ino mulinna xeertote wolquwa ledo ikkinota egensiisino.
Xaphoomu Minisitirichi Borro Mini yannate hajo aana fushshino xawishshi garinni, kaadaanchunna cancishaanchu Juntu gaamo Itophiya billaallissara ka’inoti cancishaanchu Juntu akatino eemarame agurara dandiinoikkita xawinsoonni. Juntu, Amaarunna Affaari Qoqqowubbara qooxeessu daga shaanni horranni no. Loosidhe galtino daga loosidhannoikki gede assanni no. Amma`note minna (gedaamma) gattuikkinni horrino. Kaa`lote uduunne dukke noo kaameella e`annoikki gede assino. Mootumma Maqalete kuussino gide Olaho gaada gibbu Tigirayete dagara iillanoikki gede assino.
Gargartote olanto, Qoqqowu baxxitino wolquwa mootimma gumultinota urde uurrisate sumimme ayirrisse qaafo adha gibburono, cancishaanchu Juntu kaayinni macciishsha giwe hunote loososi sufino. THNG hasattonna timo Itophiya billaalisate ikkinota massagaanosi kakkachite bonunni amadante coydhannota xawisinohu xawishshu, hasattosi seekkano gede haammata gobbaydi wolquwa irkisanna roorenkanni hunote qodhe kaino yiino.
Juntu gaamo wedella kaphonna ishinu coyinninna araddotenni dogantanno gede asse olaho filanni, geerraho urde duhisiise olu dirira bobbaasanni no. Harinshosi Tigirayete daganna Itophiyu aana rewoote raafata fanate loososi ikkinota kalqete dagoomira ikko Tigirayete dagara marro marro kulloonnita; qorophishiinsoonnita egensiisino. Fananni noo ola, dagate dana afi`ranno gede assanni nootano qummi assino. Harinshosino togoo garinni ganatenna qeellate. Daganke baala wirro ka`annoikkita assite dawaro afi`ra hasiissannonsa.
Sa`u yannara, daganke shoolunku raginni cancishaancho Junta dhaggete qoolinni hunate murcirinota xawisino. Daganke muridhe konne diina xiibbannoti huluullo dinonke. Gobbate gargarto, qoqqowubbate baxitino wolqanna milishu Itophiya diigate kainoha konne diina, gobbaydinni maaxantino wolqa kaa`lonni hunankera kainoha buluulo assate jawaata cigilensanni ka`anno gede kulloonninsata egensiisino.
Gobba gargarate gaadira beeqqaano ikkitinori, dirinsanna dhukinsa fajjannori, Itophiyu daga baalanti Gargartote Olanto, Baxxitino wolqanna milisha marte karsante gobba`ne agartinanni yanna xaati. Ga`labbote wolqawa mare karsama hoogihu albinni roore hallosi qodhe latishshu loosi widira albasi qola hasiissannosi. Mootummate loosaasineno baalanti dhuku noosihu mitiimma nooikkiha loososi looso. Qansootu baalisi qooxeesansa agadhito. Juntu soqqamaasine hunote sokkansa loosu aana hossannoikki gede daganke illensa liphi assitukkinni harunsa hasiissannonsa.
Daga baalanti gargartote olantora ittanno sagale woy sinqe qixxeesatenni kakkaooshshu looso loosatenni irkisa hasiissannonsa. Miidiyubbano, seesi murgote ogeyyeno dagooma kakkassanorino daga gobbansa qote uurratenni uminsaha qeechansa fula hasiissannonsa gede assate. Cancishaanchu Juntu keeraano manna lawise qooxeesu baalira soqqamaasine asse bobbasinota maca qanaasinenna hunaasine harunsatenni reqecci assitine saaysine aate dandaanno gede mittu mittu Itophiyu daga gobbasira maccanna ille ikke ga`labbote wolqa ledo gamba yee loosa hasiissannota xawisino.
Amma`note annuwi huuccatotenni, gobbate geerri amaaletenni baalunku dandaanno dhukinni gobba`ya yee uurro. Albi annuwanke gobba diiganno diini xaaddinsaro, sinqensa harrete hogobbe, bareendensa kikkilate wodhite gaaddino. Meentunna labballu, wedellunna gaamaareeyye mitte olanto gede timbiliqino. Waaga baattino. Gobbansa gatisino. Techo hatti hakawariti dhagge ninke qoti aana ubbino. Gobbate giddonna baara wido heedhinanniri Itophiyu daga, ama`ne, gobba`ne woshshatto assitano`ne yiino.
Ikkinonke yine ka`nummoro albankeenni uurrannohu mitturino hiitti wolqano nooikkita dhagge kultanno. Olu Tigirayete giddo maaxante noo hunaasine ledooti ikkinninna Tigirayete daga ledo di-iikino. Konnira, olameemmo woyte Tigirayete daganna Itophiya baalasi Cancishaanchu Juntu anganni keere fushshatenna gobbanke keeraanchimmanna mittimmanke kaajjishate ikkinota xawinsoonni.
Sharronke, cancishaanchu Juntu ledo badheenni heedhe gobbanke diiggatenna billaalisate hattono wolabinatenke beeshshitannori mulinna xeertote diini ledo ikkinota buuxa hasiissanno yiino xawishshu, baalunku gobbasi baxxannohu wolabinatese agarate wo`mu wodaninni ka`no. Albi gede techono gobbasi ayirrinyira murcidhe ka`o. Halaalenkanni Itophiyu oososi wo`naalishinninna sharronni guma laalte ayirrite hegerera heedhanno. Ninke su`mino dhaggete mazigawi aana borreessame offollanno yiino.
Wo`ma xawishsha qoola 13 aana nabbabbe.
Abrahaam Saamueel
Bakkalcho Woxawaajje 6, 2013
