Abbayi kofatto ijaarshi 13ki diri gedensaanni jeeffara qacce iillitino. Kunino kofattote ijaarsha woxunni, wolqatenninna jironsanni irkissanni afantanno balunku Itophiyu dagara, kofatto hashsha barra agartanno ga`labbote wolquwara, arrishsho dandiite ijaarsha gumultanno ogeeyyeranna Itophiyu halaale kalqete huwachishshino tuqu xaadubba baalantera jawa duduwo ikkino.
Itophiyu daga gutu projekite ikkitinoti Abbayi kofatto konne deerra iilla gutu wo`naalshi gumaati. Duuchunku aleenni kofattote ijaarshi seyootenni jeefa jifubba dandiine ilamate tareessano sumuda wora dandiinannita rosicho uynoho.
Abbayi Itophiyu ayimma; ijaarshu qole techoo ilama sumuda ga`a ilama eltooti. Itophiyu daganna dagoomi coyi`ranno gutu coyi`nanni afoonsaati. Kofattote jeefa Itophiyu jiffate giddono ikkite hiittenne pirojekiteno gumula dandiitannota faajjete leellishshinote. Buxima qeelatenni dagganno ilamara jireenya iqqineemmo mittimmanke, qeellenke malaateeti.
Kofatto xa iillitino deerri Itophiyu daga naaxxillunni goowansa gotti assite hadhanno gede miinjitte safo tugannoho. Bero xaaddinonke guffa qeelletenni sa`ne kawa iillinoommo; techoo jiffano sa`ne jiroo`mino Itophiya adda assineemmota sa`noommo doogo leellishshanno.
Abbayi kofatto bayiriidi Adiwu qeelle gedensaanni Itophiyu daga poletiku laooshshe, miinjitte badooshshe, hattono coyi`nanni afiinna amma`no babbaddunsakkiinni wirro gamba yitino naaxxillu dhaggeeti. Itophiyuno Abbayi xashshi aana horonsi`rate qoossose ayirrisiissino erote qeelle ikkasenni naaxxinammoranna wolootta latishshu loossara ka`neemmo gede jawaachishshannonketa ikka hasiissanno.
Abbayi kofatto Itophiyu daga naaxxillunni goowansa gotti assite hadhanno gede miinjitte safo tuggino. Gobbate gede baca jifubba dandiine konni bikkinni soorrama dandiinummonte gede; keerenkeno gutunni sufisiinsoommoro hiikka iillineemmonkanni? yitannota baalanti Itophiyu daga taxxi yite la“a hasiissanno.
Kofatto Itophiyu Abbayi ledo noose xaadooshsheno kaajjishshannote. Kofatto seyyootenni goofase Itophiyu kalqoomunna giddoydi xiiwubba dandaatenni borreessiissino qeelleno leellinshannote. Baxxinohunnino
kofattote ijaarshi hanafotenni kayse xaa geeshsha gobbaydinna giddoydi jifubba heedheennanni sa“e jeefisamate aana ikkasino, Itophiyu jifubba kaajjillunni sa`anni afantannota kulanno.
Kofattote ragaanni luphiima gobbaydi xiiwo berono techono nooti ayerano xawoho. Itophiyu ayee gobba horono gawajjote aana tugannokki garinni kofatto ijaartanni noota huwachishatenni xiiwo qeelase kayinni suffino.
Baxxinohunnino Abbayi laga taalcho ikkinokki doogonni waa callootinke horonsi`neemmo yitanno gobbuwa Itophiya beeqqissinokkita kadote gashshooti sheemaatubba wirro kaajjishate Arabete Liige horonsi`ratenni gaadubba assinanni keeshshinoonni. Xaano assatenni badhe dihigganno. Ikkollana Itophiyu daga poletiku murciraanchimma, kaajjado dipiloomaasete wo`naalshinna dagoomu beeqqo ledante xiiwubba sa“atenni kofattote ijaarsha qacce iillishshino.
Aanteteno kofattotenni afi`nanni wolqate buichonni kaajjado dagoomittete uurrinshuwa ijaaratenna qasiisote miinja kaajjishate kaa`lannota ammannanni. Itophiyu daganni sa“e Afriku buudiranna lagiidi gobbuwa geisateno ikko gutu horaameeyyimmara loossanno baalira kofattote jeefisama jawa hagiirreeti.
Itophiyu Abbayi latisate harinshonna kofattote ijaarsha jeefisate harinsho giddo baca dipiloomaasete wo`naalshanna sharro assitino. Konninnino kofattote ijaarsha ga`labbote amaale mine ajanda assate wo`naaltinorenna gibbote kaima assitara loossanni keeshshitino bissa sharre qeela dandiitino.
Itophiyu waay jirose horonsi`rate bayriidi qoossose, wodho agarino garinni gumultanni noota halaale kalqete huwachishatennino sodhino harinshubba qeelaseno mitto lawishshaati. Baxxinohunnino Abbayi lagi gutu latishsha ikkinnina gibbote buicho ikka dinosi yitanno uurrinsha batinyu taxxi yite la`anno gede assa dandiitino. Xaano dipiloomaasete handaarinni jajjabba mini loossa no. Ha`lamate hanqafo malaatissinokki gobbuwa malaatisiisatenni Abbayi lagi komishiine uurritanno gede assate Itophiyu lagu giddo noose jawa macciishshamme ragaanni poletiku qeecha fula noose.
Abbayi lagi waay horonshi ragaanni yannate dipiloomaasete gottimma borreessiisate xaano baalanti Itophiyu daga irko assase sufa noose. Ikkinohurano Abbayi kofatto huuccattotenni fulleemmo, buxima qeelleemmo projekiteetina baalanti Itophiyu daga ijaarshu jeefisamara w`naalshansa kaajjishshe sufa agartanno.
Abbebech Maatewoos
Bakkalcho Badheessa 26, 2016 M.D
