“Itophiyaho keeru dino; daga yaaddote giddora e’ino; Addis Ababu amadamino; gobbaydi gobbuwa rahotenni Itophiyunni fulle’’ yaannohu kaphu duduwi hala’le keeshshinonkanni. Itophiyu su’minna hajo kalqoomu daga macca amaddinota ikkitino.
Baxxinohunnii gobbaydiri tuqu xaadooshshuwa annuwansa ikkitino mite mite gobbaydi gobbuwaranna Ameerikaho afoo ikkatenni konne cancu Piroppogaanda fincitanninna daga giddonna gobbaanni cancishshanni keeshshitinoti hambannita di-ikkitino.
Ameeriku Imbaase labbinori Itophiyu keere ikka giddoonni heedhe daganna xeertote heedhe harunsitanno qansoota awaawuranno garinni higge higge ‘’Itophiyaho keeru dinona rahotenni fulle” yaanno duduwo funcatenni hembeelsitanni keeshshitinoti qaangannite.
Tenne macciishshite gobba agurte fultinori dihoogganno. Ikkollana, Itophiyu mootimma gobbate noo keere sufisiisatenni; gobba giddo noo keere buuxa hasidhannori hiikkuri bissano buuxa dandiitanno gede doogo baala fano assitino.
Itophiyu ilamanna qansoota ikkitino daga gobbansa keere ikkasenni gobbansa e’e Gannunna Cuuattote Ayyaana iibbadunna ga’labbi yino garinni ayirrissanno gedeno woshshatto assitinno. Woshshatto adhitino dagano gobbansanna mootimmansa ammanatenni gobbansa e’e kaphu Piroppogaanda diiggino.
Raare haraqeessunnita ikkitinota hunote gaadi qineessaanononna dukkisaanonsa niga taysanno garinni Itophiyu keere ikkasi gobba giddo leelte buuxissino. Qaru quchumi Addis Ababunni xeertidhe noo qooxeessubba maatensa xa’matenna daa’’atote millisatenni gobbate keere garunni leellishshino.
Cancishaano HWHT nni diigantino qooxeessubbanna darantino maate towaatatenninna dandiiturinni irkisatenni mitootuno qaensa higganni nootanna gawajjantinori safote latishshuwa haaroo’mite looso hanafansano la’ino. Babbaxxino garinni addi addi qooxeessubbara millisse gobbate keere ikka loosunni leellishshino. Konneno wo’mante kalqera egensiissino.
Xaano jajjabba ayyaanna babbaxxino qooxeessa ha’ratenni ayirrissanni afantanno. Itophiyu keeri booraawinohu cancishaano HWHT gaamonninna halamaanonsa duduwinni ikkinnina loosunni keerunna mittimmate gobba ikkase buuxissino.
Eewanni! Diinu xiyyitunni hoogiti kaphu duduwinni qeelate babbaxxino garinni gaadosi iibbishino. Duduwunni hembeelantannokki daga kayinni gobbate keere ikka higge higge loosunni leellishshino. Gannu Ayyaana babbaxxino qooxeessira baxxinohunni Amaaru Qoqqowira Laalibelaho iibbadu garinni ayirrissino.
Konninnino Diyaspoorunna gobbaydi gobbuwa daa’’ataano qooxeessu keere ikka illensanni la’ino; buuxissino. Ayyaanansano hagiirrunni rosamino Gannu Ayyaaninni baxxino garinni iibbadu garinni ayirrissino. Xaano Cuuattote Ayyaana ayirrisate gobba giddo afantannorinni ledote batinye daga wo’mante kalqenni koysantino.
Kuni leellishannohu cancu duduwi gede ikkikkinni gobbate keeri ammansiisannoha ikkasiiti. Uneskote angate kinsannikki dona ikke borreessaminoha Cuu’’attote Ayyaana Addis Abebaho Jaanimeedaho; Gonderetenna hattono baalante qoqqowubbara addi addi basera iibbadu garinni ayirrinsoonni.
Xaphoomu ministirchi dokter Abiy Ahimedihu yino garinni; Cuu’’attote Ayyaana ayirrinseemmo doogo gobbanke kalqete aana baxxite leeltanno gede dandiisannoseho. Cuu’’atto dagganno woyte Itophiyu biifado ikkanno. Ayyaana ayirrisate wo’mante kalqenni lolakkannori amma’note harunsaanonna daa’’ataanote kiiro shiima di-ikkitino. Muli yannanni gobbanke e’inori gobbaanni heedhannori Itophiyu ilamanna qansoota ikkitino daga qalli yite dagginohu mittuno ayyaannate yannara hee’rannoha dagoomittete gambooshsheeti.
Itophiyu batinyu budi, amma’note balchoommanna dhaggete donna gobbaati. Amma’note horosi gobbaanni Cuu’’atto mitte angate kinsannikkinna naaxxineemmo donankeeti. Tenne hedote giddo woratenni turizimete loossa qoteho loonsummoro ayyaanu gobbanke daa’’ataanote base ikkase gotti assannohanna miinju kaa’losino luphiima ikkitannoti dihuluullissanno.
Baxxinoha ikkinoha Cuu’’attote Ayyaana iibbadu garinni ayirrisate wo’mante kalqenni Diyaspooruno ikko daa’ataano dagginohu gobbanke keere ikkasenni ikkinohura xaano keerenkenna mittimmanke kaajjinshe agadhanna sufa hasiissannonke!
Bakkalcho Arfaasa 12, 2014 M.D
