Amsaalu Felleqe
Addis Ababa:- Ministirootu amaale mini gobbate aana iillitara dandiitanno dano gargadhate hendeenna gobboomu deerrinni wiinamu yanna lallawa lallawinota xawisi.
IFDR Farcote ministirchi Dr Gediyon Ximootiwoosihu bero hawarro uyino xawishshinni egensiisino garinni; xa hee’noonni deerrinni gobbanke aana jawa dano tugatenni ayirrinyese shollishatenna gobba diigate diinu qodhe kaino yannaati. Tenne dano mittimmatenninna dhuka kalanqe gargadhatenni gobba gatisateno Ministirootu amaale mini ha’risino gambooshshinni wiinamu yanna lallawi kiiro 5/2014 garinni gumulo sayisino. Lallawu 48 sa’’aate giddo Dagate riqiwaano amaale mine shiqe kaajjanno yine agarranni.
Ministirchu xawishshi garinni; wiinamu yanna lallawa jeefisiisate biilloonye uyinoonnisihunna aliidimmatenni massagannohu wiinamu yanna lallawi biddishshi hajajo uurrinsoonniha ikkanna; hajajo IFDR Olu Wolquwa Xaphoomu Itaamaazhoor shuumichinni massagamannohanna woshshamaanchimmasino Xaphoomu ministirchira ikkanno.
Uurrinsoonni biddishshi hajajo hiittenne gobbate kifilerano gargarooshshu wolqa woy hiikkonneno qoqqowunniha ikko federaalete ga’labbote bissa bobbaasatenni keerenna ga’labbo agarsiissanno gede hajajo aa dandaannotano ministirchu xawisino. Ledoteno dirinsa gaadate iillinonsari iillinonsarinna olu uduunne qodhitino qansooti gaadaanchimmate qajeelsha adhitannonna gaadate gadachantanno gede hajajara dandaanno. Gumula dandiitannoha ikkirono yannate geeshhsira qodhonsa mangistete sayisse uyitanno gede hajajano. Gobbate wo’mante qooxeessirano ikko doorroonni basera baxxinohunni quchummate qooxeessira fajjinoonni yanna gobbaanni millinsannikki gede agawo tugaranna gumulsiisano dandaanno yino.
Hajajo hiittenneno dagate hodhishshu owaante uyinanno hayyo uurritanno gede woy taxi yitanno gede assara dandaannota ministirchu xawise; cancishaano gaamo ledo halamanno yine korkaatunni huluullammoonnihu hiikku manchino yoote mini hajajo nookkiha seeru hundaanni ikkanno gede assate lallawu gumulamanno yannara amadame keeshshanno gede assanno yino.
Cancishaano gaamo ledo xaadooshshunna kikkisamme noosi yine huluullammoonniha hiikko manchono woy uurrinsha jajja, mine, ijaaranna gongo’mishamaano la’ne buuxate fajjo nookkiha buuxa; hiikko manchono uurrisa; ayimmasi xa’ma; amadinori no yine huluullammanniha ikkiro buuxa hattono assinanni buuxonni fajjo-weelo amandoonnihu olu uduunni hee’riro ragi’ra dandaannota xawisino.
Gobbate giddo hiittenne baserano ga’labbote qarri hee’ranno yannara qooxeessunniha gashshootu tantano yaano olluunniha woy woradu massagaanchi tantano boode yannara woy wo’munni wo’ma ittisa; soorranna siviiletenni woy wottaaddaru massaganno gede riqiwa dandaanno.
Hajajote biddishshi dhaaddotennino ikko dhaaddo ikkitinokki doogonni cancishaano gaamora tiiunni ikko uduunnu irko assanno yee huluullamannoha siviile dagoomi uurrinsha millimillo hajo la’annonsa gashshootu tantano widoonni ittinsanni gede; fajjonsa hunnanni gede hajajate biilloonyi noositano qummi assino.
Konne calla ikkikkinni yanna yannantenni cancishaano gaamo ajuuja gumulantanno gede irko assa; keeraano qansoota shabbarsanno hasaawino wiinamu yanna lallawira ho’linoonnire ikkansano worroonni.
Wiinamu yanna lallawinni ho’linoonnirinna gadacho… Duuchunku manni wiinamu yanna lallawi biddishshi hajajo lallawu garinni fushshanno biddissuwanna aanno hajajo adhate gadachamanno;
Wiinamu yanna lallawi hajajo millimillonna lallawu illacha gufisanno assoote, giwannohanna cancishaano gaamora illachi gumulamanno gede irkisannohu; cancishaanno gaamo jawaachishannohu; keeraano qansooti teesse heedhannokki gede assanno hasaawa duduwa hiikko garinnino harisa woy finca ho’linoonnireeti;
Hiikko garinnino dhaaddotennino ikko wolu garinni cancishaano gaamora woxu, mashalaqqete, uduunnu woy tiiu irko assa ho’linoonni;
Wiinamu yanna lallawi biddishshi hajajo hundasiinni riqiwo uynonsa bissa fajjo gobbaanni hiikkonneno xawoho fulle harinsanni gambooshsheno ikko keeru dira harissa didadandiinanni;
Gargarooshshu olanto, federaale poolise woy wolootu fajjo uyinanninari ga’labbote bissa afanshinna fajjo gobbaanni hiikkonneno olu uduunne amande millisa ho’linoonni;
Quchummate qooxeessira teessanchimma egensiisannoha; oofate fajjo; paaspoorte, loosaasinchimma egensiisannoha woy wolu garinni ayimma egensiisanno (mattaawoqa) amandikkinni millisa ho’linoonni;
Hiikkuno hasiisannohu owaantete handaarirano ikko laalchu loosi yannara loossa gufisate woy miinju aana awaawursha kalaqa ho’linoonnireeti;
Wiinamu yanna lallawi jeefishsha irki’ne ho’ro afi’rate biilloonye doogimale horonsi’ra; korkaatu nookki huluullonni qansoota amandanni usura woy labbanno qaafo adha ho’linoonni;
Wiinamu yanna lallawi be’ronni hanafe gumulamanni nooha ikkanna aantanno lee agannarano keeshshannota uyinoonni xawishshi faajje assanno.
Qooxeessikki keere agari!
Olu base higge Gaadi!
Olanto Irkisi!
Bakkalcho Birra 25 / 2014
