Ayirraddu techo borro qixxaawo nabbawaano; hanni ballo yannate hajonna illachishama noose yee hedoommo hedo –xaa yanna heeshshote oolto aana rosicho ikkannoha harancho boohaarsha konni woroonni shiqisheemmo’ne woyite dancha baqqeenyu huwanyo afidhinannita ammanatenniiti.
Mittu jaali’ya ledo duucha yanna yekkeerammeemmorichi no. Yekkeerammeemmo korkaatano kuleemmo’nena hanni ayi garahoro ki’nenni yiiyye.
Sagale itate woy mitore adhate e’neemmo woyte; haaro mine (e’ne egenninoommokkiha) ikkiro waaga xa’manno. Ani kayinni xa’masinni aaraaweemmo. ‘’Gowwahowe ati! maaho ‘sagalenna waagise tittirshi woraqata abbe“e yinanni ikkinnina hiitto mitte mittente sagale tittirsha woshshitanni waagase xa’matto?’’ yaanni giirameemmo.
Isino umisi widoonni gowwu ane ikkoommota hanqunni kulannoe. Waaga xa’ma busullete malaateeti; baxxinohunni Itophiyu gedee gattonna hanaaqo batidhinowa, amanyoote hasiisanno garinni ayirrinsannikki gobbara waaga xa’ma gadachitannote yee ammananno.
Sagaletenna agattote waagi tittirsha diammananno; baxxinohunni muli yanna kawa barru baala waagu lexxanno daafira yannate mashalaqqe diheedhannosi yeeti ammanannohu. Hakko aana sagalete tittirshi aana noo sagalla heedhannokki daafira; suwashshunni noota xa’me soqqamaancho kultannasi harunsanni waagase xa’manno. Ani kayinni ‘’saalsiisie’’ yitanno macciishshammenni saalate gede ikke illacha’ya wolurichiwa asseemmo.
Coyinke aana togo assannohu isi koyishshi yannara calla di’ikkino; koysamanno woytenooti. ‘’Hiikko dureessino koyisieha ikkirono bikka saino baatooshshe baata dinosi’’ yee ammananno. Hatte yannarano waaga ammana hoogiro fulle agurre wolewa ha’no yaanno. Tenneeti yinannikki owaantera hasiisannokki waaga baantanni ninkeenti hunnoommonsari yee ammananno.
Tenne maala’lera kaima ikkinoehu kuni jaali’ya barrunni mitto barra hurbaate into yeennae mittu sagaletenna agattote minira e’neemmo. Halaaleho e’noommo mini hakkeeshsha jawaho yinanniha di’ikkinoho; dooggate leeltanno shiimmaadda hoteella giddo mittoho.
Konne mine gobbaannino giddoonnino mannu bati’rinowa e’ne ofollinummonte gedeenni soqqamaancho dagge shaqqillunni ‘’maa hajajamo’’ yitunke. Intannire xa’mineennase noo sagalla kultunke. Kuni rosichaamu jaali’ya rosino garinni waaga xa’mi. Mitte sagalera shiimaho yinanni waagi 400 birraati. Horontanni konne mine konni waaginni di’’inteemmo yii; anino rosoommonte gede ‘’saalu’’ macciishshammenni huuccirummosita macciishshaera didandiino; agure’’e kai. Anino kaummo. Mulenke ofoltino mannooti afoo amaxxite maala’litanninna diniqqanni la’anni noonkenkanni. ‘’Hiittoo gowwootaati’’ yitanni nooha ikkara dandaanno.
Hakko mini giddo shiimu waagi 400 birra ikkasi laummo gedensoonni kayinni jaali’ya adda ikkasi ammanummo. Eewanni aneetinkanni gowwu. Togooti bikkiweelo bunshe batidhinowanna tii’iweelino mini giddo saalu dihasiisannonkanni. Baxxuta yito hune hara qoossote. Waa dunnanniwa nafa afi’rinokkiha shumate mine amaddeetiwe waagu guunxo aanira fulatenni calla mininsa deerra gotti assitinoha lawannonsahu.
Togo yeemmo woyte insarano heeshshote oolto xaaddannonsati ba’eennae di’ikkino! makimaanotenni, zaytetenni kayisse baalanti sagalete waacubba ledansa hawanteennae di’kkino. Kayinnilla shumate minna labbino uduunnuwa taashshate nafa fulo da’’assitanno. Mitu waasinna buddeeni isinni foolisi saltote dhibba kaysannoho. Isilanchimmate aana illacha assantenni; illachishshannohu waaco shotunninna shiimu waaginni hidhite luphiimu waagira hirate.
Jajjabbaanna quchumuwarano ikko mite haammata baadiyyete quchumuwara maala’lisannoe coyi; mittu qooxeessira heedhanno minna taalu deerrinna taalo sagalete isilanchimma aana ikkite heedheennanni waagu badooshshinsa kayinni rosichunni ‘’amuwu mine’’ yinanniri giddo hirranni hurbaate itisanno geeshshiho.
Kaimi’yalla mitte shiima hoteele giddo laoommohu waagu batinyeeti. Ayee gedeno waagu akkimalimma gobboomu deerrinni sirnya ikkiturono; coyi umilla kayinni fokkifantete hoonge batinseemmo. Waaga bati’rinorichooti jawa assannonkeha lawannonkehu. Bikkaanchinke saga’lineemmo sagale woy horonsi’neemmo uduunnichi isilanchimmaati ikkinnina waagu batinye ikka dinosinkanni!
Demmellaash Demmeqe
Bakkalcho Onkoleessa 28, 2017 M.D
