ISPOORTII Bariisaa

Haadholee nageenyaa dirree ispoortii imimmaaniin tasgabbeessan

— January 4, 2019 1 comment
Ispoortiin fayyaaf, jaalalaaf, tokkummaafi guddinaaf faayidaa olaanaa qaba. Akkasumas ispoortiin waltajjii aadaa keenya boonsaa itti waljijjiirruufi walitti dhufeenya ummatoota biyya keenyaas ta’e biyyoota addunyaa cimsuuf shoora guddaa kan qabuudha. Itoophiyaan dirreewwan ispoortii... Read more »

Ispoortii Aadaa: Waltajjii dargaggoonni aadaasaanii itti calaqqisiisan

— January 4, 2019 2 comments
Ispoortiin ammayyaa biyya keenya utuu hinseeniin dura ispoortiin aadaa bal’inaan adeemsifamaa akka ture seenaansaa ni ibsa. Sabootaafi sablammoota jidduutti walitti dhufeenyi obbolummaafi jaalalaa akka uumamus ga’ee olaanaa kanneen taphatan keessaa tokko ispoortii... Read more »

Jimmaa Abbaa Jifaar mo’amus carraa biraa argate

— December 28, 2018 4 comments
Finfinnee: Konfedereeshinii Kubbaa Miilaa Afrikaatiin waggaa waggaan kan adeemsifamu Shaampiyoonaan Kubbaa Miilaa Kilaboota Afrikaa, baranas biyyoota adda addaatti adeemsifamaa jira. Shaampiyoonicharraatti hirmaachaa kan jiran walmorkiiwwan kilaboota biyyootassaaniitti bara darbee abbaa waancaa ta’an... Read more »

Walmorkiin nageenyaa Finfinneetti adeemsifamaa jira

— December 28, 2018 5 comments
Finfinnee:Waggaa waggaadhaan kilaboota Atileetiksii Itoophiyaa jiddutti kan adeemsifamu shaampiyoonaan atileetiksii, baranas Kibxata darbeerraa kaase istaadiyooma Finfinneetti adeemsifamaa jira. Shaampiyoonaa kanarratti kilaboota 23 irraa atileetonni 604 korniyaa lameeniinuu hirmaachaa kan jiran yoo ta’u,... Read more »

Shaampiyoonaan atileetiksii adeemsifamaa jira

— December 28, 2018 5 comments
Finfinnee:Waggaa waggaadhaan kilaboota Atileetiksii Itoophiyaa jiddutti kan adeemsifamu shaampiyoonaan atileetiksii, baranas Kibxata darbeerraa kaase istaadiyooma Finfinneetti adeemsifamaa jira. Shaampiyoonaa kanarratti kilaboota 23 irraa atileetonni 604 korniyaa lameeniinuu hirmaachaa kan jiran yoo ta’u,... Read more »

Naamusni dirree ispoortii biyyattii xiyyeeffannaa barbaada

— December 21, 2018 2 comments
Finfinnee: Mataduree, ”Ispoortiin nageenyaafi waliigalte biyyaalessaati” jedhun yaa’iin idlee Mana Maree Ispoortii Federaalaa Mudde 4 bara 2011 Giddugala Aadaa Itoophiyaatti gaggeeffateera. Yaa’icharratti Ministirri Nageenyaa, Aadde Mofaariyaat Kamiiliifi Ministirri Aadaafi Turizimi Doktar Hirut... Read more »

Dorgommiin Bishooftuu miidhaginaan xumurame

— December 21, 2018 1 comment
Bishooftuu: Federeeshiniin Atileetiksii Itoophiyaa waggaa waggaadhaan kan gaggeessu dorgommiin atileetiksii kiiloomeetira 30 Dilbata darbe yeroo shanaffaaf Magaalaa Bishooftuutti adeemsifameera. Chaayinoota dabalatee atileetonni naannoleefi kilaboota adda addaa korniyaawwan lameeniinuu hirmaataniiru. Ummanni magaalattii ganama... Read more »

Dagatamuu ijaarsa istaadiyoomota sababa guyyaa sabootaatiin eegalamaniifi buleeyyii

— December 8, 2018 2 comments
Bu’uuraalee misoomaa ayyaanichaan dahachuun akka babal’atan taasifaman keessaa dirreewwan ispoortii ykn istaadiyoomni isa tokko. Sababuma ayyaanichaatiin istaadiyoomonni dullooman yoo haaromfaman, haaraanis akka ijaaraman akka jalqamana taasifamaniiru. Istaadiyoomota guyyaa sababootaa sababeeffachuun eegalaman keessaa... Read more »

Jimmaa Abbaa Jifaar mo’atee yoo deebi’u, Raayyaan Ittisaa  mo’ame

— December 1, 2018 6 comments
Finfinnee: Qopheessummaa Konfedereeshinii Kubbaa Miilaa Afrikaa (‘CAF’)n waggaa waggaan kan adeemsifamu shaampiyoonaan kubbaa miilaafi walmorkiin Konfedereeshinii Kubbaa Miilaa  Kilaboota Afrikaa baranas magaaloota biyyoota adda addaatti adeemsifamaa jira. Walmorkiiwwan kanneen irratti kan hirmaatan... Read more »

“Itoophiyaa dhufuu kootti daran gammadeera” – Atileet Zarasannaay Taaddasaa ALA Amajjii 8 bara 1982 baadiyyaa Ertiraatti dhalate. Haadhaafi abbaasaatiif ilma hangafaati. Hanga umriinsaa barumsaaf gahutti naannawuma hiriyyootasaa wajjin dirree keessa burraaqaa guddate; Atileet Zarasannaay Taaddasaa. Umriisaa xobbeetti mana barumsaa kan gale Zarasannaay, daandii fagoo miilasaa duwwaa imalee barachaa ture. Wayita gara mana barumsaa dhaquufi deebi’u akka itti hinbarfanneef waan fiiguuf ka’umsisaa achirraa ta’uu dubbata. Zarasannaay wayita barnoota sadarkaa tokkoffaa baratu kubbaa miilaa taphachuudhaan beekama. Haata’u malee, barsiisaan isaa atileetii akka ta’u waan isa gorseef fuulasaa gara fiigichaatti garagalfate. Sana booddeedha dorgommiiwwan manneen barnootaa jidduutti waggaa waggaadhaan gaggeeffamanitti fiigicha meetira kuma tokkoofi 500, kuma sadiin, kuma shaniifi kuma 10n mo’achuufi yeroo gabaabaa keessattis beekamtii argachuu kan danda’e. Atileet Zarasannaay fiigichasaa itti fufuun Ertiraa bakka bu’ee dorgommiiwwan biyyoolessaarratti hirmaachuun yeroodhaa gara yerootti beekamummaansaa dabalaa dhufe. Waggoota 16n darbanitti dirreewwan atileetiksii biyyoolessaa, keessumaa olompikii, shaampiyoonaa atileetiksii addunyaa, dorgommiiwwan qaxxaamura biyyaa, taphawwan Afrikaa guutuufi fiigicha walakkaa maaraatooniitti atileetota beekamoo addunyaa keessaa tokkoo ta’e. Atileet Zarasannaay ALA bara 2010 fiigicha walakkaa maaraatoonii Poorchugaal, magaalaa Liizbanitti adeemsifame daqiiqaa 58:23 raawwachuun waggoota saddeettan darbaniif rikardiin addunyaa harkasaatti argama. Ertiraan dirree olompikitti meedaaliyaa nahaasaa tokko qofa kan qabdu yoo ta’u, meedaaliyaan tunis kan argamte Olompikii Ateensi kan ALA bara 2004 adeemsifametti Zarasannaayiin ta’uun kan yaadatamuudha. Atileetichi erga dorgommii biyyoolessaarratti hirmaachuu jalqabe walumaagalatti meedaaliyaawwan 14 kan argate yoo ta’u, isaan keessaa warqii saddeet, meetiifi nahaasa sadii sadii mormatti dirateera. Zarasannaay dhiheenya kan fiigicha olaanaa Itoopiyaa yeroo 18faf magaalaa Finfinneetti adeemsifameerratti atileetii kabajaa ta’uudhaan wayita affeeramu akka ibseetti, wantoota jireenyasaa keessatti isa gammachiisan keessaa tokko Itoophiyaa dhufuudhaan biyya atileetota goototaa daaw’achuu akka ta’e ibsa. Atileetota Itoophiyaa beebbeekamoo keessumaa Hayilee Gabrasillaasee, Qananiisaa Baqqalaa, Silashii Sihiniifi Gabra Igizaabeer Gabramaariyaam yeroo baay’ee dirreewwan gurguddoo atileetiksiirratti akka wal beekan kan himu atileetiin kun, isaaniifis kabaja guddaa akka qabu ibsa. Dirreewwan irratti hirmaatanitti waan injifataniif atileetiis ta’e, leenjisaan isaan hinkabajne jira jechuun hindanda’amu kan jedhe Atileet Zarasannaay, Keeniyaanis akkuma Itoophiyaa atileetota beekamoo yoo qabaattes, Hayileefi Qananiisaan isaaf gootota atileetiksii ta’uu dubbata. Keessumaa Atileet Qananiisaa Baqqalaa wajjin dorgommiiwwan hedduurratti wajjin fiiguusaanii yaadatee, yeroo heddu kan isa injifatu Qananiisaa ta’uu hima. “Seenaa dorgommii biyyoolessaa keessatti fiigicha kiiloo meetira 12 Keeniyaa, Mombaasaatti adeemsifamerratti Qananiisaa bira darbe yoon mo’adhu of hinamanne. Sababnisaas Qananiisaan dorgommii akkanaarratti meedaaliyaawwan 12 ol argachuudhaan mootii dorgommii kanaati” jedha. Akka Atileet Zarasannaayi jedhutti, atileetonni Itoophiyaa akka obboleessa isaanitti ilaalu. Keessumaa wayita dorgommiin xumuramu mormasaa hammatanii dhungatu. Hayileen daran isa gorsa. Leenjistoonni isaanii Doktar Walda Masqal Kostireefi Irreessaa Tolasaa Qottuun “jabaadhu” jechuun isa jajjabeessu. Kanaafis isaan galateeffata. Minstirri Muummee Itoophiyaa Doktar Abiyyi Ahmadiifi Pirezdaanti Isaayyaas Afawarqii walitti dhufeenya biyyoota karaa nagaa furuusaaniitiin gammachuun daangaa hinqabne itti dhaga’amuusaafi guyyaa sanaa kaasee Itoophiyaa dhufuuf fedhiin olaanaa keessatti uumamuusaa addeessa. Fuulasaa gara maaraatooniitti garagalfachuun shaakala cimaa gochaa kan jiru atileetiin kun qilleensi Itoophiyaa waan namatti toluuf gara kana dhufuun shaakaluu akka yaadees ibseera. Barreessaan Federeeshinii Atileetiksii Ertiraa Obbo Taaddasaa Gabruu gamasaaniitiin akka jedhanitti, ummanni Ertiraafi Itoophiyaa sanyiifi dhiigaan kan walitti hidhamaniidha. Fiigicha olaanaa kanarrattis kan mul’atu kanuma. Itoophiyaanonni guyyaa turtiisaaniitti marateefi jaalalaan haala gaariidhaan isaan simachuu himanii, kun ammoo walyaaduufi walitti dhufeenya biyyoota lameenii kan mul’isuudha jedhu. Obbo Taaddasaan Doktar Abiyyiin “Abiy keenya”, haadholiin Ertiraa ammoo “Nabiyyii keenya” jedhanii akka waaman eeranii, Doktar Abiyyi nama yeroo ammaa biyyoota lameeniif samiidhaa bu’e malee ardii kanarratti uumamee nutti hinfakkaatu jechuuun ibsu. Gara fuuladuraattis Federeeshiniin Atileetiksii Eritiraa walitti dhufeenya biyyoota lameenii caalaatti cimsuuf sagantaa qopheessee atileetota Itoophiyaa akka hirmaachisu abdiin qaba jedhaniiru.

— December 1, 2018 2 comments
ALA  Amajjii 8 bara 1982 baadiyyaa Ertiraatti dhalate. Haadhaafi abbaasaatiif ilma hangafaati. Hanga umriinsaa barumsaaf gahutti naannawuma hiriyyootasaa wajjin dirree keessa burraaqaa guddate; Atileet Zarasannaay Taaddasaa. Umriisaa xobbeetti mana barumsaa kan gale... Read more »