Ummata rakkoo buqqisee biqiltuu dhaabu

Biyyi keenyaa Wixata darbe, Adoolessa 22 bara 2011 seenaa cimaa tokko addunyaarratti galmeessisteetti; seenaa  duula Ashaaraa Magariisaatiin biqiltuu miliyoona 200 dhaabu. Duulichi kan yaadameen ol milkaa’uun riikardii addunyaa gama kanaan Hindiin qabamee ture biqiltuu miliyoona 353.6 dhaabameen akka fooyya’u ta’eera.

Milkaa’inni taatee kanaan argame kun biqiltuu dhaabbate qofaan madaalamee kan bira darbamu osoo hintaane duudhaa waldhageettiii ummataafi hoggansa biyyaa jidduu jiru ifatti kan agarsiise, ajandaale waloo biro qabnurratti haala kanaan yoo duulle seenaan nu irra deddeebiin hingalmeessisne akka hinjirre  kan namatti agarsiisuudha.

Akkuma hundi keenya yaadannu ummanni Itoophiyaa seenaasaa dhiyoo keessatti seenaawwan jajjaboo sadii akka ijootti fudhataman galmeessiseera. Isaanis tokkummaa ijaarsa Hidha Guddicha Haaromsaarratti taasise, simannaa oggaa Doktar Abiyyi Muudaman agarsiiseefi hirmaannaa ho’aa waamicha isaanumti duula Asharaa Magariisaarratti waamaniinidha.

Kanaafis keessumaa kan sadaffaa ilaalchisuun Ministirri Muummee Mootummaa RFDI, Doktar Abiyyi Ahmad, ummata Itoophiyaatiin “Cimina keessa hinjilbeeffanneefi humna keenya ajaa’ibsiisaa hunda raawwachuu danda’uuf ulfina addaatiinin harka fuudha” jedhan.

Ittifufuunis “Haala rakkisaa kam keessayyuu taanee dhimmoota ijoo biyya keenya ilaallatan  nu mudatan hamma liibsuu ijaatti walitti hidhuuuf, adda addummaa tokko malee akka ilmoo haadha tokkootti walitti nu makuuf, miiraafi jaalala biyyummaa keenya hinsochooneef gaaddisa kabajaa keessan jalatti ulfinan isiniif qabu ibsa” jechuun eeran.

Yoomiyyuu, eenyuyyuu kan hammeenya oolu kamuu wajjummaa keenya gurraachessuu yoo yaalellee wajjummaa keenya keessoo keenyatti kan guduunfame malee foon keenyarraa hojjetame waan hintaaneef wajjummaa kana injifannoo Ashaaraa Magariisarratti agarsiistaniif jaalalan isiniif qabuun miidhagsee ergeera. Biyyis isin galateeffatti, anis isinin galateeffadha jedhan.

Ummanni Itoophiyaa marti waamichan badhaadhina magariisaa Itoophiyaa deebisuudhaan ashaaraa magariisa akka deebisnuuf dhiyeesse fudhachuun Adoolessa 22 bara 2011 tuutaan biqiltuu dhaabuuf baheera.

Daa’imaa hanga jaarsa waggaa 90tti, jiraattota daandiirraa hanga hawaasa dippilomaatiitti, kabachiistota dabaree taaskiitii hanga kabachiistota nageenyaatti, qonnaan bulaarraa hanga ogeessota qonnaatti, hojjettoota buufata misoomaarraa eegalee hanga ekispartoota olaanaatti, barattootarraa kaasee  hanga qondaaltota mootummaatti, baadiyyaadhaa hanga magaalaatti, jiraattota biyya keessaarraa qabee hanga diyaaspooraatti, weellsitootaa hanga hirmaattotaatti, atileetotaa hanga taphattoota garee biyyaalessaatti, kaabaa hanga kibbaatti, bahaa hanga lixaatti kutaan hawaasaa hinhirmaanne hinjiru.

Obomboleettiin hirmaannaan kun yoomiyyuu hindagatamu. Hojiilee dinqisiisoo tattaaffiifi kutattummaa ummanni ashaaraasaa magarsiisa kaawwachuuf taasisaa turre argineerra. Goonni ashaaraa magariisaa ganama sa’aatii 12:00 irraa eegalee baheera.

Abbootiin qabeenyaa danuun kaka’umsasaaniitiin konkolaataasaanii hirmaachisaniiru, diyaaspooraawwan maallaqasaaniitiin utubaniiru, dhaabbileefi waajjiraaleen dippilomaasii hojjettootasaanii bobbaasaniiru, misirroonni suufiifi veelloosaanii uffatanii hirmaataniiru, haadholiin nyaata dhiyeessuun qoodasaanii bahataniiru jechuun tokko tokkoon tarreessanii galateeffataniiru.

Akkasumas daa’imman haadhasaaniitiin hammatamanii, manguddoonni uleedhaan yaa’aniiru. Iddoowwan biqiltuun hanqatetti lammiileen maallaqa ofiitiin bitanii ergamasaanii bahataniiru. Tattaaffiin, wajjummaan, jaalalli kaka’umsi, ciminniifi miirri ni milkeessinaa Adoolessa 22 ganama samii Itoopiyaa jalatti mul’ate,
biqiltuu dhaabuu oliin injifannoo ajaa’ibsiisaa nu gonfachiisuun goolabameera.

Sirni dhaabiinsa biqiltuu gaafa Adooelssa 22 guutummaa biyyaatti adeemsifame ummanni yaadasaas kan itti ibsateedha. Ummata biyyasaa jaalatu, biyyasaatiif waan irraa eegamu mara gochuuf kan qophaa’e, oggaa qaama kaayyoo sirriif isa bobbaasu argates tokko ta’ee akka ka’u hubanneerra jedhan.

Ummata biyyattii tokkummaan bahee seenaa guddaa galmeessiseefis maqaasaaniifi mootummaa RFDItiin galata dhiyeessaniiru.

Pirezedaantii ittaanaan Mootummaa Naannoo Oromiyaa Obbo Shimmallis Abdiisaas gamasaaniitiin ummata galateeffataniiru.
Oromiyaatti duula Ashaaraa Magariisaa Adoolessa 22/2011 geggeeffameen biqiltuu miliyoonni 211.9 ol dhaabameera.
Duula Ashaaraa Magariisaatiin akka biyyoolessaatti biqiltuu miliyoona 200 guyyaa tokkotti dhaabuun rikoordii guyyaa tokkotti biqiltuu miliyoona 66 dhaabuun qabamee ture cabsuuf karoorfamee beellamnisaas Adoolessa 22/2011 qabame.

Duula kanaan akka biyyaatti biqiltuu miliyoona. 353 ol dhaabuun rikoordiin akka addunyaatti qabamee ture cabeera. 
Biqiltuu guyyaa tokkotti dhaabbatte kana keessaa akka Oromiyaatti biqiltuuwwan miliyoona. 212tti siqu dhaabbateera. Kunimmoo karoora akka biyyaatti qabameen ol ta’uun ifa.
Raawwiifi milkaa’ina hojii kanaatiif hirmaannaa ummanni naannichaa taasise ilaalchisuun Obbo Shimallis Abdiisaa ibsa kennanii turan.

Kanaanis, ummata kutannoofi xiiqiin duula kana milkeessuuf gaheesaanii bahan galateeffataniiru. Ummanni naannichaa duudhaa biqiltuu dhaabuufi kunuunsuu qabaachaa ture dhugooseera jedhan. Hojii boonsaan raawwatame bara baraan kan yaadatamuufi iddoo olaanaa kan qabuudha jedhan.
Ummanni Oromoo tokkummaan yoo socha’e akkuma kaleessaa har’as raajii hojjechuu akka danda’u kan itti mirkaneesseefi rakkoolee kamuu hiikkachuu akka danda’u kan itti dhugoome ta’uu himan.

 Akka Naannoo Oromiyaatti biqiltuu miliyoona 250 ol dhaabuuf yemmuu karoorfannu kutannoofi hirmaannaa ummata keenyaa abdanneeti kan jedhan Obbo Shimallis, raawwii kanarraa mootummaan waan xiqqoo karoorfachuu akka hinqabne kan itti hubatame ta’uu himan.

 Duula kana keessatti jaarsaafi jaartii, daa’imman osoo hinhafin hunduu irratti hirmaataniiru. Kana booda duubatti hafummaafi hiyyummaa moo’achuuf tumsaafi tokkummaan sochii eegalle itti fufuu qaba jedhan. Hawaasa injifataafi guddaa ta’uu keessan dhugoomsitanii jirtu. Hojii tola ooltummaarrattis hirmaannaa walirraa hin cinne raawwachuu akka qabanis dhaamaniiru.
Obbo Shimallis Ummata biyyattii   hundaaf dhaamsa dabarsaniin jibbiinsaafi walshakkii keessaa bahuun Itoophiyaa Dimokraatoftuufi badhaatuu hunda keenyaaf taatu uumuuf jaalalaafi tokkummaan harka walqabannee hojjechuu qabna jedhan.

Walumaagalatti miirri jaalalaafi tokkummaa Adoolessa 22 bara 2011 guutummaa biyyaatti dhaabiinsa biqiltuurratti mul’ate sochiilee biroo keessumaa dhimma nageenyaafi guddina dinagdeerratti cimee ittifufuu qaba.

Muuxannoo argame kanaan ummanni hogganaasaa dhagahee yoo fuulduratti tarkaanfate rakkoon hundeedhaa buqqa’ee seenaa hintaane hinjiru. Ammas rakkoo buqqisaa karoora biqiltuu biliyoona afur dhaabuuf qabame milkeessuuf xiyyeeffannaan haa hojjennu.

Charinnat Hundeessaatiin

Gaazexaa Bariisaa Adoolessa 27/2011