Pirojektota misoomaa Naqamteetti qarshii miliyoona 350n ijaaraman

Magaalaan Naqamtee godinaalee Qellam Wallaggaa, Wallagga Lixaafi Horroo Guduruu Wallaggaaf wiirtuudha. Magaalaan kun Finfinneerraa kiiloo meetira 325 fagaattee kan argamtu yoo taatu, sirnoota darbanirraa kaasee hanga yeroo dhiyootti misooma hawaas-dinagdeerraa sirnaan fayyadamaa hinturre.

Kanarraa kan ka’e dargaggootni magaalittiifi naannawashee jiraatan hojii hojjetanii jireenyasaanii gaggeeffachuu  waan hindandeenyef jiraattonni komachaa turaniiru. Hanga har’aattillee osoo hinfuramiin waan jiruuf hoji dhabdummaan dargaggootaa daran akka babal’atu ta’eera.

Obbo Darajjee Toleeraa Gaggeessaa hojii Mana Qopheessaa Bulchiinsa magaalaa Naqamtee yoo ta’an, godinni Wallagga Bahaa madda hayyootaafi qabsaa’otaa ta’uyyuu dhiibbaa siyaasaan walqabatee hojiilee misooma hawaas-dinagdeerraa fayyadamaa ta’aa hinturre.

Naqamteen erga hundooftee jaarraa tokkoofi walakkaa lakkoofsisuuf waggoota muraasatu ishee hafa. Haa ta’u malee, umriifi guddinni magaalittii kan walgitu akka hintaane dubbatu. Kunis mootummaan xiyyeeffannaa itti kennee bu’uuraalee misoomaa guutuurra dhiibbaa gochaa turuusaa kan mul’isudha jedhu.

Qabsoofi hirmaannaa ummataatiin garuu pirojektootni guguddoon waggoota sadan darban keessa hojjetamaa turan shan  xumuramuun torbee darbe tajaajila hawaasaaf kan gahan ta’uu ibsu.

Ijaarsi Istaadiyoomii Wallaggaa pirojektota bocamuun hojjetamaa turan keessaa isa guddaa yoo ta’u, torbee darbe bakka ministirri muummeefi pirezidaantiin BMNO Obbo Lammaa Magarsaa argamanitti eebbifameera. Ijaarsi istaadiyoomii kanaa waggoota kudhan dura kaka’umsa namoota muraasaan yaa eegalamu malee hirmaannaan kutaalee hawaasaa maraa olaanaa ture jedhu.

Kunimmoo ummatni Oromoo biyya keessaafi ala jiraatu deggarsawwan addaddaa taasisee istaadiyoomiin ammayyaa kun Naqamtee keessatti akka ijaaramuuf tokkummaan qoodasaa kan bahatee waan ta’eef, seenaa guddaan akka galmeeffamuu eeru.

Ijaarsa istaadiyoomii ammayyaawaa kanaaf maallaqa waliigalaan qarshii miiliyoona 266 walitti qabame keessaa qarshii miiliyoona 196 xumuruu akka danda’es ni dubbatu. Kunis fayyadamummaa hawaasaa waliin walbira qabamee yoo ilaalamu iddoo oolmaa dargaggootaa ta’ee tajaajiluurra darbee madda galii jiraattoota Magaalaa Naqamteefi naannawashee ta’uun kan tajaajiluudha jedhu.

Gama biraan ammoo pirojektota ijaarsisaanii xumuramuun eebbifaman keessaa ijaarsi gamoo, Waajjira Misoomaafi Maanaajimantii Lafa Magaalaa Naqamtee tokko. Kaayyoon ijaarsa gamoo kanaas tajaajila hawaasaa si’ataafi qulqullina qabu kennuuf kan yaadame ta’uu dubbatu.

 “Magaalli Naqamtee sektaroota hawaasa tajaajilan hedduu qabdi. Ta’us, hanqina waajjiraalee irraan kan ka’e waggoota dheeraaf sadarkaafi qulqullina barbaadameen tajaajila hawaasaa kennuun hindanda’amne.” jechuun rakkina keessa darban yaadatu.

Kanuma furuuf mootummaan naannoo Oromiyaa baajeta miliyoona 42 ramaduun gamoon kun akka ijaaramu gochuusaas addeessu. Ijaarsi gamoo kanaa waajjiraalee godinicha keessa jiraniif kan jalqabaa ta’uunsaas adda taasisaa jedhu.

Giddugalli gabaa ammaayyaawaas magaalaa Naqamtee keessatti qarshii miiliyoona soddomaa oliin ijaaramuun tajaajila hawaasaaf kan gahe yoo ta’u, keessumaa daldaltoota magaalittiif gatii madaalawaatiin waan kennamuuf faayidaansaa olaanaa ta’uu ibsu. Kunis gabaa ammayyeessuu ykn fayyadamtootni waan barbaadan maraa bakkuma tokkotti akka argatan kan taasisu jechuudha.

Ijaarsi gamoo kanaa abbaa darbii sadiifi  kutaalee 66 of keessaa kan qabu yoo ta’u, tajaajila daldalawwan addaddaatiif kan oolaniidha. Guyyoota muraasa boodas fayyadamtootaaf kan darbu ta’uunis ibsameera.

Ijaarsi manneen waliin jireenyaa waggoota kudhan dura kan jalqaman ta’ullee sababa hanqina bajataatiin irra caalaansaa osoo hinxumuramiin tureera. Kunis yeroodhaa yerootti rakkoo bulchiinsa gaarii ta’uun komii hawaasaa ta’aa tureeraa jedhu. Waggoota lamaan darban keessa garuu bulchiinsi magaalichaa bajata gahaa waan ramadeef ijaarsisaa yeroo gabaabaa keessatti xumurarra gahuu akka danda’e dubbatu.

Baay’inni manneen waliin jireenyaa ijaaramuun xumurarra gahan kunneen gamoowwan kudha sadii kan qabu yoo ta’u, abbaa warraa 300 ta’aniif rakkoo mana jireenyaa kan furu ta’uus eeru.

Pirojektotni xixiqqoon magaalattiitti ijaaramaa jiran hedduun kan jiran ta’uu ibsanii, ijaarsi gamoo afyaa’ii  magaalaa Naqamtee isa tokko jedhu. Pirojektota ijaaramuun xumuraman kanneenifis bu’uuraalee misoomaa murteessaa waan ta’eef bulchiinsi magaalichaa guutuuf hojjechaa akka jirus ni ibsu.

Dimshaashumatti, pirojektootni misoomaa xumuramuun torbee darbe eebbifaman keessumaa Godina Wallagga Bahaatiif bu’aa guddaa kan qabuudha. Kanaaf, hawaasni magaalichaa pirojektota kanneenitti fayyadamuu qofa osoo hintaane akka yeroo dheeraaf tajaajila kennuu danda’anitti kunuunsaafi eegumsa barbaachisaa gochuu akka qaban dhaamsi darbeera.

Takkaalliny Gabayyootiin

Bariisaa Ebla 11/2011