“Injifannoon siyaasaan arganne fulla’uu kan danda’u misoomaafi dinagdeedhaan yoo deggerameedha”- Obbo Lammaa Magarsaa

Ayyaanni hundeeffama ODP waggaa 29fafi imalli jijjiirama waggaa tokkoffaa mataduree, “Ilaafi ilaameen injifannoo siyaasaa tikfachaa, injifannoo dinagdeef ni hojjenna” jedhuun Sanbata darbe sadarkaa naannootti Finfinnee, Galma Barkumeetti kabajameera.

Jiraattonni magaalaa Finfinneefi naannawaashee, abbootiin Gadaa, abbootii amantii, aartistoonni, paartiilee obboleewwaniifi deggertootaa akkasumas qondaaltonni mootummaa sadarkaalee adda addaa irra jiran sirna kabaja ayyaanichaa irratti argamaniiru.

Dura taa’aa ittaanaa ODPfi Pirezdaantiin Bulchiinsa Mootummaa Naannoo Oromiyaa, Obbo Lammaa Magarsaa haasaa sirna kabaja ayyaanichaarratti taasiisaniin akka jedhanitti, ODPn barana ayyaana hundeeffamasaa waggaa 29fafi imala jijjiiramaa waggaa 1fa injifannoo aarsaa guddaadhaan argame wajjin kabajateera.

ODPn waggoota 28 darban wantoota gaggaariis ta’e yaraa raawwataa tureera. Waggaa tokkoo as garuu of haaressee qabsoo ummata Oromootti makamuun injifannoo kana akka argannu nu taasiseera. Paartichi qabsoo cimaa, ulfaataafi walxaxaa gara fuulduratti isa mudachuu malu keessa darbee injifannoo haaraa galmeessisuuf kutannoodhaan hojjeta.

ODPn gaaffii ummataa utuu hindagatiniifi hinharcaasin deebisuuf halkanii guyyaa ni hojjeta kan jedhan pirezdaantichi, hooggantoonniifi qabsaa’onni paartichaas ergama ummatni itti kenne utuu hindagatin milkeessuuf kutannoon hojjechuu akka qaban hubachiisan.

Ummatni Oromoo ODPn paartii dargaggootaafi hayyootaan guutame ta’uu hubatee paartichaaf deggarsa

akka taasisu gaafatanii, qabsoo walootiin injifannoo boonsaa galmeessisneerra jedhan.

Rakkoo ummata Oromoo yeroo gabaabaa keessatti furuuf tokkummaa keenya cimsachuun dhimma filmaata biraa hinqabneedha. Tokkummaa keenya cimsuun tabbaafi qormaata nu fuuldura jiru kamuu injifannoon bira darbuu dandeenya. Injifannoofi bilisummaa argannes waliin kunuunsuufi jijjiirama mul’achaa jiru itti fufsiisuu qabna jedhu.

“Sirna dimokraasii ijaaruu keessatti gaheen paartiilee morkattootaa iddoo olaanaa qaba. Jaarmiyaaleen siyaasaa Oromoo walgaarreffachuufi waldiineffachuu dhiisanii yeroo kamuu caalaa waa’ee dantaafi faayidaa Oromootiif jecha tokkoomuun barbaachisaa qofa osoo hintaane dirqama ta’u hubachuu qabu. Dantaafi faayidaa ummata Oromoo mirkaneessuuf dogoggora keenya kaleessaarraa barannee egeree keenya bareechuuf walitti dhiyaachuufi waliin mari’achuun hojjechuu barbaachisa” jedhan.

Injifannoon siyaasaan arganne fulla’uu kan danda’u misoomaafi dinagdeedhaan yoo deggerameedha kan jedhan Obbo Lammaan, misoomni dhufuu kan danda’u ammoo Oromoofi Oromiyaan yoo nagaa qabaatteedha. Kanaafuu hundi keenya nageenya naannichaa abbummaan eeguutu nurra jiraata. Oromiyaa naannoo misoomaafi misoomaaf mijattu taasisuuf injifannoo siyaasarratti arganne dinagdeerratti akka argannuuf hundi keenya nageenyaafi misooma naannichaaf tumsa barbaachisu taasisuun murteessaa ta’uu eeran.

Biyya saboonni, sablammoonniifi ummattoonni Itoophiyaa walqixxummaafi nagaan keessa jiraatan ijaaruun dirqama yeroo ammaa Oromootti kenname ta’uus dubbatanii, Oromoon imaanaa itti kennameefi injifannoosaa kana busheessuu akka hinqabne hubachiisaniiru.

“Oromoon biyyattii keessatti seenaa haaraa galmeessisuutu irra jiraata. Oromoon biyya kan diigu, waa’eesaa qofa kan yaadu, biyya kana tokkoomsuuf kan yaadu ta’uusaa hojiidhaan ummata biyyattii, Afrikaafi addunyaatti agarsiisuu qaba”.

“Oromoon biyya diigamuuf qarqararra turte deebisee ijaaraa jira. Gara fuuldurattis seenaa kana caalu galmeessisuuf tokkummaan hojjechuutu nurraa eegama” jedhu.

Kantiibaa Ittaanaa Magaalaa Finfinnee Injinar Taakkalaa Uumaa gamasaaniin akka jedhanitti, “Ummatni Oromoo seenaa, afaaniifi aadaasaa kabachiifachuuf aarsaa barbaachisu hunda kaffalaa tureera. Paartiin keenya, ODPnis gaaffii ummataa deebisuuf qabsoo walirraa hincinne ni taasisa. ODPn yeroo ammaa paartii magaalaa Finfinnees ta’e biyya bulchaa jiruudha”.

ODPn garaa garummaa tokko malee ummata saba hundaa tajaajiluuf ni hojjeta jedhanii, magaalattii sadarkaa guddinaa isheedhaaf malu irraan gahuuf yoomiyyuu caalaa ni hojjenna. Imala keenya milkeessuuf hundinuu harka walqabannee socho’uutu nurra jiraata jedhu.

Ayyaanicha kabajuuf Magaalaa Bishooftuurraa kan dhufan Obbo Gizaawu Hirphaa akka isaan jedhanitti, ODPn yeroo ammaa ija ummata Oromoo baneera. Har’a mirgiifi eenyummaan Oromoo ifatti beekameera. Waggaa tokko dura nama mirgasaa gaafatu ykn falmatu rakkoo ilaalchaa qabda jechuun hidhamaafi qoratamaa ture. Har’a garuu namni dubbachuuf mirga guutuu argateera. Ummatni Oromoo mirgaafi injifannoo argate kana eeggachuufi kunuunfachuu qaba.

Dura taa’aa ODPfi Ministirri Muummee Doktar Abiyyi Ahmad Oromoon biyya geggeessuu akka danda’u hojiidhaan agarsiisuudhaan ilaalcha Oromoon biyya geggeessuu hindanda’u jedhu cabsaniiru.

Doktar Abiyyi ummata Oromoo keessaa dhalatanis saboota, sablammootaafi ummattoota biyyattiif nama hojjechaa jiraniidha. Jijjiiramaafi injifannoo arganne itti fufsiisuuf keessumaa rakkoo nageenyaafi tasgabbii darbanii darbanii uumaman mootummaa wajjin ta’uun ittisuutu nurraa eegama jedhaniiru.

Jiraataan magaalaa Sabbataafi Weellisaa Jiidhaa Leellisaas “Waggaa tokko dura waggoota saddeetiif hidhameen ture. Jijjiiramni kun akka dhufuuf qabsoo Qeerroo, Qarree, Artistoonniifi ummatni Oromoo karaa gara garaa taasisaa turan dagatamuu hinqabu. Imalli keenya shira diinni xaxuun karaarraa akka hinmaqneef tokkummaa keenya cimsachuu qabna. Yeroon kun kan itti wal dhiitnu utuu hintaane yeroo itti waliin taanee diina ofirraa dhiitnuudha” jedha.

Mootummaan miidhaa yeroo dhiyoo as artistoota Oromoo kanneen akka Daadhii Galaan, Funyeefi Caalaa Bultumeerratti raawwatameefi aggaamame callisee ilaaluun sirrii miti kan jedhu Wellisaa Jiidhaan, Oromoon ni obse malee hinrafne jechuun ibsa.

Obsi daangaa darbe ammoo barbaachisaa waan hintaaneef mootummaan qaamolee yakka raawwatan adamsee seeraan akka gaafataman taasisuu qaba. Ijaarsi tokko bu’uurrisaa yoo tole umrii dheeraa kan qabaatu. Jijjiirama mul’achaa jiru itti fufsiisuufis hoggansa mootummaa sadarkaa gandaa irraa kaasanii cimsuun dhimma ijoo ta’uu dubbata.

Dhalattoonni Oromoo naann awa Finfinnee jiraatan garm aama fardeeniitiin dabaaluun ayyaanichaaf miidhagina addaa ta’aniiti kan oolan.

 Bariisaa Ebla 4 /2011

Natsaannat Taaddasaatiin