Addis Ababa:- Kalqe aantete ammansiisannonna beeqqisaancho dijitaalete hobbaati hasiisannoseta Halantino Mootimmuwa Uurrinsha qaru borreessaanchi Antooniyo Gutereezi xawisi.
Kalqete 3 biliyoone qansooti mashalaqqete xaadooshshi owaante horaameeyye ikkitinokkitano buuxisino.
Qaru borreessaanchi Itophiyu harissanni afantanno 17ki kalqoomu mashalaqqete xaadooshshi songo aana viidiyotenni assino hasaawinni; kalqe albillicho hobbaatisi agaramino gutu horaameeyyimma mereersino dijitaalete hobbaati hasiisannose.
Gutu horaameeyyimma aana xintaminonna sayberete hobbaati buuxamino mashalaqqete xaadooshshi baalunku qansootira hasiisannota xawisinohu Gutereezi; baxxinohunni Afrikaho ammansiisannonna beeqqisaancho dijitaalete hobbaate loosu aana hosiisa hasiisannose yiino.
Qaru borreessaanchi yiino garinni; ammansiisanno mashalaqqete xaadooshshe diriira kalqete aana iillishate illacha uynara hasiisanno. Korkaatuno, kalqete sase biliyoone manni mashalaqqete xaadooshshi owaante horaameeyye dikkitino. Ikkinohurano, insa horaameeyye assa aantete mini looso ikkara hasiisanno.
Halantino mootimmuwanni Afriku ikkonoomiikise komishiine aantaanchu qaru loosu gumulsiisaanchi Antooniyo Peediro; Afriku daga xawadonna beeqqisaancho dijitaalete istiraateeje qixxeessatenni duuchunku handaarinni gobboomu Jireenyanna taalo horaameeyyimma buuxisiisate ha`lamatenni loosa hasiisannonsata xawisino.
Antooniyo Gutereezi; duuchunku handaarinni taalo horaameeyyimma gumulate halama hasiissannota kule; Afrikaho 871 miliyoone qansooti interneetete xaadooshshi gobbaanniiti; kuri qansoota interneetetenni xaadisa dandiisiissanno hajubba aana illacha assa hasiissanno yiino.
Songotenni poolise fushshitannonna muro uytannori babbaxxitino loosu hayyo loosu aana hosiisa, hallanyunna mootimmate xaadooshshe kaajjisha hasiissanno yiinohu qaru borreessaanchi; interneetete tuqishsha adda assate noo kaayyubba horonsi’ra lowontanni hasiissanno yiino. Siiviikete maamarranna mootimma qarrubba tirate gutunni loosa noonsatano huwachishino.
Afriku daga safote latishshi anje, dijitaalete horonshi dandoo foonqe, woomaashshu anjenna wolootta qarrubba gobbansa yannte akati ledo xaadisatenni gumaamo looso gumula hasiissanno yaanni xawisino.
Halantino mootimmuwa uurrinsha miinjunna dagoomittete hajubba laynki qaru borreessaanchi Lii Junhuwa; kalqete dijitaalete dagoomi bisi giddo baalanta dagoomu kifile hobbaate hedote giddo wortino interneetete xaadooshshi amanyoote diriirsate widoonni jawa looso xa`mannoho yiino.
Dijitaalete xaadishshi hanafo aana afantannoti Afriku xawadonna beeqqisaancho istiraateeje qixxeessite loossa hasiisannosetano huwachishino.
Mootimma handaaraho uytanno illachi, handaara seeda yanna investimentenni irkisanna dijitaalete handaari dandoo lossa mashalaqqete xaadooshshi tuqishsha halashshate qara hajubba ikkansa kaysino.
Abbebech Maatewoos
Bakkalcho Bocaasa 22, 2015 M.D
