Addis Ababa:- 2014 M.D 12ki kifile gobboomu fonqolo rosaano uminsa sharronni calla guma afidhanno yine amandoommo mixo gumulloommo yitino Rosu Minstere.
Rosu Ministere ministirchi pirofeeser Birhaanu Naggihu 2014M.D 12ki kifile gobboomu fonqolo lainohunni uyno xawishshinni; muli dirra kawa roso poletiku sharrora uduunnicho assi’ne horonsi’rate assinoonni hasiissannokki millimmonni fonqolu gashshooti aana batinye gawajjo iillitanni keeshshitinota coyi’rino.
Baxxinohunni sa’u sase dirra giddo fonqolu qixxaawo, fonqolanna fonqolu guma bada tekinoloojetenni irkisaminoha assate hananfoonni millimmo nooha ikkirono konni loosira hasiissannoti tekinoloojete eo wo’ma hoogasenni gumullikkinni keeshshinoonnita kayse; fonqolu gashshooti qarri gobbate gede mootimmate aana iillitino hiiqqamme xagisatenna rosu looso rosunnire ikkitinokki anguwanni gargarate haammata looso loonsanni keeshshinoonnita huwachishino.
Baxxinohunni rosaano daafurinsa guma afidhanno amanyoote bowirsa hasiissannohura mootimmatenni uynoonni murci’rino massagooshshinni gobbanke Aliyye gobbate qooxeessira hasidhukkinni e’ino ola gargadhitanni jawa jiro gaamte hattono jawa mannu wolqa bobbaasseenna fonqolo hendoonni garinni gumula dandiinoonnita coyi’rino.
Konninnino, 948 kume 300 ali fonqolamaano borreessantinori mereerinni 937 kumi ali rosaano woy borreessantinorinni xibbuunni 98.8% ikkitannori fonqoloho ofoltinore ikkansa Ministirchu xawisino.
Fonqolu gumulisiisaano aana fonqolo uynanni yannara koffeenyu shiqannonsa qarrubbanni fushshate fonqolaano, qorqoraano, fonqolu xaawi sooreeyyenna qineessaano loosunna ilantino basenni xeertinse wole fonqolu xaawa Wole widoonni, fonqolu qixxaawonna attamo balaxe loossannowiinni badate badooshshu kiiro batinyinna qoolu tantanonni bande rosaanonna maate fonqolu mooramino woy dimooramino yitanno
yaaddonni gatisate lamenti rosu handaarra 12 badooshshu kiiro heedhannonsa gede hattono badooshshu kiiro rosantino lame koodenni sase koodewa soorratenni fonqolu albaanni rosamino fonqolu iillinonke yaanno duduwinni gargara dandiinoonnita xawisino. Ledoteno, fonqolu qixxaawowa e’anno ogeeyye qorqorshenna 24 saate hobbaatu kaameerinni agarooshshe assatenni loosu jawa qorophonni massagamino yiino.
Wocawaaro 30/2015M.D dagoomittete saynse fonqoli yannara umi barra Hawaasi Yuniversitera qara hoowenni Tekinoloojete hoowe massanno buusi toeenna 451 rosaano aana iillitino gawajjonni fonqolantukkinni gattino fonqolamaano mittu agani giddo qixxeessinanni fonqolo adhitanno gede assinanni yiino.
Dagoomitete saynse fonqoli yannara 12,993 ikkitanno difonqolammeemmo yite agurte fultino rosaano lainohunni uurrinshu rosaanchimmanni fonqolamate kaayyo uynanninsakkiha ikkanna 2015 M.D rosu dirinni uminsanni fonqolama dandiitannota Ministirchu qummi assino.
Foqnolu yannara shiima mitiimma xaaddinonsaha ikkanna fonqolu qixxaawo, iillishatenna fonqolate harinsho lowo geeshsha danchate yaa dandiinannita pirofeeser Birhaanu coyi’re; baxxinohunni fonqolu mooramanna fushsha xaaddinokkita, harinsho amanyootunni massagama dandiitinota, hattono baalante bissanni afi’noonni adhamooshshi rosu amanyootira haaro hanafonna safo tuginoha ikkasi huwachishino.
Konni fonqolinni borreessamanno gumi rosaano, rosu minnanna qoqqowubba noonsa foonqe huwatate, furcho kalaqi’ratenna rosu amanyooti aana xaaddino hiiqqamme xagisi’rate ikkado dhaggete malaate ikkitannota Ministirchu lede qummeessino.
Qiddist Gezageny
Birra 17, 2015 M.D Hamuse
