Agurate qarrissannonna fayyimmate aana qarra abbitanno busha rosichuwa giddo mittu sigaara wiliishshate. Sigaara wiliishsha qole shombu fayyimma doogimalsitanno hajubba mereero qara ikkinota kullanni. Sigaaru wiliilenni kainohunni foo`linanni busu kifile qarri kalaqamanno. Baxxinohunnino shombu aana luphi yino qarra iillishannota coyidhannoti fayyimmate ogeeyye tenne araado uurrisanna fayyimma agara hasiissannota amaaltanno.
Sigaara wiliishsha uurrinseemmo woyte umosi gatamaara hanafanno. Britaaniyu dhibba gargaratenna qorqorate mereershi mashalaqqe leellishshanno garinni ikkiro qole sigaara wiliishsha uurrinsummoro sasu agani gedensaanni shombinke loosi soorro leellisha hanafanno. Ledoteno tonne dirrara sigaara wiliishsha agurrummoro qole wiliishshiraanote ledo heewisiinsanni woyte shombu kaanserera reqecci yaate kaayyonke bocunni ajishanno gede mereershu amadisiise kulino.
Sigaara wiliishsha uurrinseemmo woyte shombinke umosi umisinni xagisate woy dhaawate wo`naalirono ninkeno babbaxxitino sagalla saga`linanni kaa`linammosira hasiisanno.
–Fileevenoyid Amado Noonsa Sagalla
Fileevenoyid katchiin, ippichaatchiin, kurestiininna kempfeerool amaddino sagalla wiliishshiraanoteno ikko wiliishshira uurrisino mannootira shombu fayyimma agarate kaa`lanno.
Fileevenoyid yaamantanno murote giddo afantanno kuulla kaanserete munyuuqqa lopho agaratenninna wiliishshate korkaatinni kalaqamanno DNAte gawajjo hunatenni shombu kaansere gargarate horo noonsa.
Katchiin injooretenni/goratenni, haanja shaenninna kolishsho shaenni afira dandiineemmoha ikkanna gidu gumma, tumunninna appiletenni qole kurestiin amado noonsa. Ikkinohurano hiittenneno fileevenoyid amado noose sagale adha gawajjamino shomba hursate noosi qeechi luphi yinoho.
— Ataakiltenna Gumma
Kaanserete ippidimiyolooj, bayomaarkersinna pirivenshiininni attamantino xiinxallo babbaxxitino gummanna ataakilte saga`la wiliishshaano shombu kaanserenni reqecci yitannokki gede kaa`lanno yitanno. Xiinxallaano yitanno garinni ikkiro adhineemmo gummano ikko ataakiltete batinyinni ikkikkinni babbaxxitinore ikkansa aanaati yitino.
–Vaytaamiin A
Vaytaamiin A nni jiroo`mitino sagalla asime labbino shombu dhibbuwa gargarate kaa`litanno yinoonni. Kaansaasete yuniverisitera Richaard Baybuut massagaanchimmanni assinoonni xiinxallo sigaaru wiliilera reqecci yino yemahi vaytaamiin A anje xaaddinnonsata buunxoonni.
Tenne xiinxallonni vayitaamiin A anje xaadinonsa yemahi asimete dhibbira reqecci yitinore ikkansa iillinoonni. Jornaal Oof Niyuutriishiin aana attammoonni tenne xiinxallo guminni sigaaru giddo afantanno kaansere burqissanno benziyooparen, vaytaamiin A anjera reqecci assitannotaati buunxoonnihu.
Ikkinohurano paappaayya, shaana, baaqula, maxaaxeessa, kaaroote, xaaxaancho shaana, kooke, qulxumme, qaarenna afale labbino sagalla adha sigaarunni gawajjamino shombo calla ikkikkinni gawajjantinokki fayyimma agarateno lowo geeshsha kaa`litanno.
Bue:- Sewasew Health
Bakkalcho Wocawaaro 26, 2015 M.D
