Abrahaam Saamueel
Addis Ababa:- Itophiyunna Sudaane mitto ikkino budinna amma`no noonsa; Abbay waa gutunni afidhinoreeti. Konnira, dancha xaadooshshensa kaajjishatenni sumuu assitanno gutu hajubba aana mittimmatenni uurra hasiissannonsata Sudaanete odeessaanchi Haali Yahil xawisino.
Odeessaanchu Haali Itophiyu Pireesete Uurrinshara xawisino garinni; Itophiyunna Sudaanete daga gutu budi noonsa; amma`no noonsa; Abbay laga gutunni horonsidhanno. Konnira, gutu horora mittimmatenni halante taalo uurra noonsa. Mittu mitto irkisannoha ikka hasiissannonsa yiino.
Lamente gobbuwa daga xaadisannonsa budi, gobbate mereero noo daddalu soorro kaajjite sufa no; dannunniwa assitanno daddalu xaadooshshe kaajjishatenni miinju handaarinni horaamimmansa lossa hasiissannonsata xawisino.
Itophiyunna Sudaanete daga qarru kalaqamara baxxinohunni kadote gashshooti yanna dannu sumiimme adha hasiissannonsakkita qummeessino; dannu widoonni noo badooshshe keeraanchimmatenni tira noonsa. Itophiyunna Sudaane dhaggetenni mitto ikkino xaadooshshi wirro ba”a dinosi yiino.
‘’Itophiyunna Sudaanete daga noonsata kalaqamu jiro hajo aana gutunnihu latishshu heera noosi. Dannu qooxeessira nooti Sudaanete daga irsha loosidhe galatenni wole mittore diaffino” yiino.
Miidiyuno kaphu duduwo duduwankunni, sumuu assitanno gutu hajo aana illacha tuga hasiissannonsa.
Kalaqamino qarra tirate Itophiyunna Sudaane dagate ledo xaadooshshi sufa noosi. Lamente gobbuwa fullahaano, odeessaano, daddalaano, loosidhe galtinori, jajjabba uurrinsha rosaanonna rosiisaano xaadde hasaabbanno bare kalaqa hasiissannota coyi`rino.
Itophiyunna Sudaanete daga lamente gobbuwa riqibbanno dagaati; Ambaasaadderete. Hiikku coyno kalaqamiro Sudanenna Itophiya kaartu giddonni fushshine wole baycho wora didandiinanni; konnira, ninke ninkeneewa ayirrisamme heera noonke; Itophiyanna Sudaane badannori mitturino dino.
Itophiyu kadote gashshootira dihiramino; Sudaane kayinni Ingiliizete hundaanni kadante galtino daafira hattenne yannara qansoonni danni lamente gobbuwa mereero qarra kalaqate assinoonniho. Itophiyunna Sudaanete dannano ikko Sudaanetenna Wodiidi Sudaane danni Abiyye gashshootira haammatu qarri noota qummeessino.
Sudaanete daga yannate gashshoote gibbe dira fultanno woyte, Itophiyu daga giwannota agurinna dira fultino daga Itophiyu daganna mootimma galaxxineemmo yitanni Itophiyu baandeera amadde fultanno dagaati. Tini jawa tiro afidhinote yaate yiino; Odeessaanchu.
Togo yaa gobbate giddonna gobbaanni heedhe lamente daga mereero gibbo kalaqate millissanno bissara dancha dawarooti; Sudaanete polotiki xaa geeshsha digeino. Keeru batiriro danchaho; keerunna adawu hee’rara hasi`neemmo.
Dannu widoonni qarru kalaqamannohu Maajunna Woxawaajje aganiraati. Tini yanna Itophiyu Abbay kofate waa kuusi`ranno yannaara kofattote korkaatinni gaance kalaqate assinanni milli millo ikkitinota huluulamikkinni gatinokkita caakkeessino.
Baxxinohunni, Afiriku gobbuwara dannu aana baatto loosidhe galtino daga mereero kipho noote. Togoo gaance rosantinote; Itophiyunna Sudaanete daga komite gamba yite qarra tira dandiitanno. Ikkollana, xaa yannara, Itophiyunna Sudaanete polotiku mannooti widoonni sharre nooha lawannoe yaanni qummeessino.
Bakkalcho Maaja 14, 2014
