Addisi Ababa:- Afirikaho hala`lanni dayinoha Mootimma galachate assinanni harinsho tenne yannara caakkeessinanni hee`noonniha dimokiraasete doogo hunanno daafira massagaano konne uurrisate kaajjado uurrinsha amada hasiissannonsata Dire Daawu Yuniversite Polotiku Saayinsenna Kalqete Xaadooshshi Rosiisaanchinna Xiinxalaanchu Kalaa Suraafeel Geetaneh egensiisino.
Dire Daawu Yuniversitera Polotiku Saayinsenna Kalqete Xaadoooshshi Rosiisaanchinna Xiinxalaanchu Kalaa Suraafeel Geetanehu I.P.U xawisinonte gede, Giini Maalabote harinsanni hee`noonnihu Afiriku Massagaanote songora Afirikaho leellanni nooha hattono yanna yannatenni roso ikke ha`rannha Mootimma galchate harinsho uurrisate Galchimi Mootimma assoote giwa hasiissanno. Mootimma galchate assinanni harinshora massagaano hinko noo doobbicho ikka noonsa. Afirikaho Galchimi Mootimma hasidhu gede burraaqqannohu massagaano kaajjadda ikka hoogino daafuraati.
Kalaa Suraafeeli gede, Afirikho assinanniti olantotenni Mootimma galcha tenne yannara hala`litanni daggino; Afirikaho xaa caakko leellishanni noo dimokiraase hunanno daafira songote Afiriku massagaano uurrinsha amada noonsa. Seeri weello biiloonye amada mitte gobbanni mitte gobbara taraabbanni dagganni noohura, hexxo no yine hendanniti dimokiraase Afiriku giddo ba`anno barri mule ikkinota buuxe massagaano uurrinsha amada noonsa yiino. Biiloonye wolqatenni amaddino bissa doorshunni biiloonye amaddino masagaanora saayisse aa noonsata qaagiissino.
Fullahaanchu yaatto gede, Galchimi Afirikira Mootimma galchinanni yannara Halantino Mootimmate Uurrinsha, Ameerikunna Aropu Mittimma tenne hajo aana xawishsha diuytino. Kuni leellishannohu Afiriku aana insara soqqamaancho ikkitino Mootimma kalaqqe Afiriku jiro beeqqateeti; Niyokoloniyaalizimete gedee milli millo hala`litara hasatto noonsa yiino. Massagaano songote aana kaajjado uurrinsha adhate murcidhinore ikka noonsa. Mitte gumulo saaysa noonsa yiino. Galchimi gobbuwa hendikkinni gashshootu soorro abbate galchitanokki kinchi dino yiino.
Saiha Aropu kiirora Tophiyaho gashshootu soorro abbate uminsata polotiku paarte kalaqqe kalqete miidiyi gatikkinni xaaddoote finco afidhanno gede assitino. Tophiyu giddo Mootimmate soorro abbate yite hadhino doogo seedate. Tenne mixonsa gumulo gantanno gede assate Galchimi miidiyi xibbu ale ikkitanno odoote finco loosino. Kuni leellishannohu Galchimi gobbuwa Afiriku aana iillishshanno xiiwo luphi yitanni nootaati.
Afiriku Mittimma Miilla Gobbuwa babbadama agurte mittimmatenni ikkite mitte uurrinsha aana iilla noonsa; Afiriku kaayyo Galchimi gobbuwa aana uwa dinonsa. Konnira tenne hajo aana massagaano kaajjado qaafo adha noonsata xawisino.
Konni garinni, Tophiyu daga dancha lawishsha ikkitinota Kalaa Suraafeel kaysino. Kalqete Mannihimmate Qoosso Uurrinsha, Kaa`lo assitannoti, Gobbaydi Mootimmanna Miidiyinsa mitteenni ikkite losatenni Tophiyu Mootimma kalqete deerrinni adhamooshshe afidhannokki gede assatenna insa hasatto wonshitanno bissa biiloonyeho abbate illacha tugge loosurono, daga mitto ikkitinohura Galchimi gobbuwa hasidhinore assate didandiitino.
Kuni HWHT amanyooti dhuku noosikkiho yiinohu Kalaa Suraafeel, Mannihimmate Qoosso Uurrinshano Tophiyu adhanni noo qaafo dhaggeeffatte insano poolisete soorro assitanni no; Halantino Mootimma Uurrinsha, Mite Mite gobba Ambaasaaddare, Ameeriku Isteetete Dipaartimentenna Aropu Mittimma Komishiineno xa Tophiyu Mootimma adhitanni noo qaafo danchu garinni la”atenni Tophiyu aana poolisete soorro assitanni no.
Kalqete Duumu Masqali Uurrinsha mittu qarrri nookkiha xagga Tigirayete Qoqqowira soyaanni noota ripoorte shiqishino. Kuni leellishanni noohu, HWHT amanyooti halaale ikkannokkitanna mite mite gobba uurrinshu soorro assitanni noohura konni ka`a HWHT yorto diloossanno; kaa`lannohuno dinonsa yiino.
Abrahaam Saamueel
Bakkalcho Onkoleessa 25, 2014 M.D
